تاثیر زمان زایمان بر فلج مغزی، موضوعی است که همواره مورد توجه محققان و متخصصان حوزه سلامت مادر و نوزاد بوده است. مطالعات متعددی نشان داده‌اند که وقوع فلج مغزی در نوزادان می‌تواند به عواملی نظیر نوع و زمان زایمان، وضعیت سلامت مادر و جنین و شرایط محیطی بستگی داشته باشد.
🔊 اگر ترجیح می‌دهید به جای مطالعه، به محتوای مقاله گوش دهید، فایل صوتی زیر را پخش کنید.
آیا زمان زایمان بر خطر ابتلا به فلج مغزی تأثیر می‌گذارد؟
فلج مغزی یا سی‌پی (Cerebral Palsy) یکی از اختلالات عصبی است که به مغز در حال رشد وارد می‌شود و می‌تواند منجر به مشکلات حرکتی و عضلانی شود. عوامل مختلفی می‌توانند باعث ایجاد فلج مغزی شوند که به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند: عوامل قبل از زایمان، عوامل حین زایمان و عوامل پس از زایمان.
فلج مغزی به عنوان اختلالی تعریف می‌شود که بر رشد مغز تأثیر می‌گذارد. منابع مختلف بیان می‌کنند که رشد مغز از زمان تشکیل جنین و شکل‌گیری سلول‌های عصبی آغاز می‌شود و تا دو سالگی و حتی در برخی منابع تا ۵ سالگی ادامه دارد. لذا آسیب به این مغز می‌تواند باعث بروز علائم سی‌پی و وجود اختلال فلج مغزی گردد.
عوامل قبل از زایمان و تأثیر آن بر فلج مغزی
عوامل قبل از زایمان، که شامل مراقبت‌های بارداری و سلامت مادر در حین بارداری می‌شود، چه عوامل فیزیکی و چه عوامل روانی، می‌تواند تاثیر بسیار مهمی در پیشگیری و جلوگیری از بروز اختلال فلج مغزی داشته باشد. این عوامل می‌توانند به طور مستقیم بر رشد و تکامل طبیعی مغز جنین تاثیر بگذارند و به کاهش خطر ابتلا به فلج مغزی کمک کنند.
عوامل حین زایمان و خطرات آن برای مغز نوزاد
عوامل حین زایمان نقش بسیار مهمی در بروز فلج مغزی دارند. ضرورت انجام یک زایمان صحیح، به موقع و با حضور کادر مجرب و حاذق در فرایند زایمان اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.
در طول زایمان، احتمال آسیب به مغز و فلج مغزی در نوزاد به دلایل مختلفی وجود دارد. یکی از این دلایل مشکلاتی است که ممکن است مادر در کانال زایمان داشته باشد، یا اینکه نوزاد در مراحل پایانی بارداری به طور کامل رشد و تکامل پیدا نکرده باشد. در چنین شرایطی، اگر نوزاد بریچ (عرضی) باشد یا نتواند به طور طبیعی با سر به دنیا بیاید، خطرات افزایش می‌یابد.
یکی دیگر از عوامل خطرناک، پیچیدن بند ناف دور گردن نوزاد است. تحرکات جنین در شکم مادر ممکن است باعث پیچیده شدن بند ناف شده و در طول زایمان، می‌تواند به خفگی نوزاد و آسیب به مغز منجر شود.
هرگونه مشکلی که باعث خفگی، خونریزی مغزی یا ضربه به مغز در هنگام زایمان شود، چه در زایمان طبیعی و چه در زایمان سزارین، می‌تواند باعث ایجاد فلج مغزی شود.
با توجه به سبک زندگی‌های امروزی و تحرک نامناسب و بعضاً کم مادر و نوع سبک زندگی که باعث میشه مادر عضلات مناسبی نداشته باشه گاهاً زایمان ها طولانی مدت و با درد همراه هستند. این طولانی شدن می‌تواند باعث کمبود اکسیژن و در نتیجه خفگی نوزاد شود، که مغز نوزاد بسیار به کمبود اکسیژن حساس است. طبق برخی منابع، سلول‌های مغزی و عصبی بیشتر از سه دقیقه بدون اکسیژن نمی‌توانند زنده بمانند و این می‌تواند به مرگ سلولی و بروز فلج مغزی منجر شود.
تأثیر زایمان زودرس بر فلج مغزی
یکی دیگر از چالش‌های مهم، زایمان زودرس و تولدهای زودهنگام است. نوزادانی که به علت نقص در تکامل سیستم تنفسی خود با مشکل سندروم زجر تنفسی مواجه می‌شوند، در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به فلج مغزی قرار دارند.
نوزادانی که پیش از موعد به دنیا می‌آیند، معمولاً نارس هستند و پزشکان مجبورند آنها را در دستگاه انکوباتور و در بخش ان آی سی یو نگهداری بکنند. این نوزادان به مراقبت‌های دقیق و تخصصی نیاز دارند، اما در صورتی که این مراقبت‌ها به صورت کامل و صحیح انجام نشوند، احتمال آسیب مغزی حتی در بخش ان آی سیو نیز وجود دارد.
یعنی ممکن است تولد درست انجام شده باشد اما در بخش ان آی سی یو به علت مراقبت‌های ضعیف کودک دچار آسیب مغزی شود. در کل دوران بارداری و زمان تولد نوزاد اهمیت ویژه‌ای دارند و در صورتی که مراقبت‌های لازم و فعالیت‌های درمانی مناسب به درستی انجام شوند، می‌توان از بروز فلج مغزی جلوگیری کرد.
جمع بندی و توصیه‌هایی برای پیشگیری از فلج مغزی
یکی از مهم‌ترین توصیه‌ها برای مادران در این زمینه، مراقبت دقیق و جدی از خود در دوران بارداری است. آنها باید از پیش برای فرآیند زایمان برنامه‌ریزی کرده و تمامی شرایط لازم مانند انتخاب پزشک مناسب، فراهم کردن فضای بیمارستانی استاندارد و ایمن و همچنین تجربه کادر پزشکی مجرب را در نظر داشته باشند تا خطرات احتمالی در حین تولد فرزندشان کاهش یابد.
مراقبت‌های بارداری، نظارت دقیق بر وضعیت سلامت مادر و جنین، رژیم غذایی مناسب، استراحت کافی و درمان به موقع بیماری‌ها و اختلالات مادر در این دوران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. علاوه بر این، سلامت روانی مادر و مدیریت استرس‌های دوران بارداری نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در سلامت کودک دارد. تحقیقات نشان داده است که اضطراب و استرس شدید مادر می‌تواند به طور غیرمستقیم با افزایش خطر اختلالات عصبی در نوزاد مرتبط باشد.
0 Comments