گفتار درمانی در کودکان فلج مغزی به ارتباط بهتر او با اطرافیان کمک زیادی می کند. بسیاری از کودکان مبتلا به فلج مغزی در درک گفتار، صحبت کردن و غذا خوردن دچار مشکل هستند. در این صورت گفتاردرمانی در فلج مغزی ضروری بوده و با همکاری والدین یا مراقبین کودک، مهارتهای ارتباطی و تغذیهای کودک را بهبود میدهد. برقراری ارتباط موثر حق همه کودکان دنیا است. گفتاردرمانگران، درمانگر ارتباط هستند!
مطلب مفیدی برای مطالعه والدین و مراقبان:
راهنمای کامل مراقبت از کودکان فلج مغزی
فواید گفتار درمانی در کودکان فلج مغزی چیست؟
در ایران گفتاردرمانی را آسیب شناس گفتار، زبان و بلع انجام میدهد که عضو سازمان نظام پزشکی است و کد نظام پزشکی دارد. گفتاردرمانگران با استفاده از تمرینات، مغز را برای ایجاد سیناپسهای جدید تحریک میکنند تا فرد:
- توانایی درک و تفسیر صداها، کلمات، جملات و… را داشته باشد.
- از زبان (language) استفاده کند و توانایی بیان منظور خود را داشته باشد.
- بتواند کلمات را به خوبی تلفظ کند.
- مهارتهای حسی و حرکتی دهان و صورتش بهبود یابد.
- عملکرد ماهیچههای دهان، فک و گلو بهبود یافته تا در گفتار، تنفس و بلع اثر مثبت بگذارد.
درمانگر میتواند در یک دوره درمان هریک از اهداف زیر را برای گفتار درمانی کودکان سی پی داشته باشد:
- مشکلات تلفظی حذف شود
- کودک از کلمات استفاده صحیح کند
- دایره لغاتش افزایش پیدا کند
- قواعد زبان را بیاموزد
- صدا و آهنگ گفتارش کنترل شده و مطلوب باشد
- بتواند با استفاده از جملات پیچیده صحبت کند
- تواناییهای مکالمه بهبود یابد
- کلمات و جملات یپچیده را درک کند
- حافظهاش بهبود یابد
- بین کلام و نوشتار ارتباط برقرار کند
فلج مغزی علت و علائم مختلفی دارد اگر دوست دارید درباره علت فلج مغزی و علائم فلج مغزی کودکان اطلاعات بیشتری کسب کنید، پیشنهاد می کنیم خواندن مقالات لینک شده را از دست ندهید.
گفتاردرمان برای حل مشکلات گفتاری کودکان فلج مغزی چه میکند؟
کودکان مبتلا به فلج مغزی هر یک تواناییها و محدودیتهای منحصر به فردی دارند. از آنجایی که اختلالات گفتار و زبان متفاوت بوده و نحوه اثرگذاری هریک از آنها بر کودک مبتلا به فلج مغزی نیز متفاوت است، اقدامات درمانیای که درمانگر در پیش میگیرد نیز همگی به یک شکل نیستند.
از طرفی یک سری اختلالات و بیماریها با احتمال بیشتری به صورت همراه با فلج مغزی بروز میکنند، مثل اختلالات شناختی، اوتیسم و… که در این صورت علاوه بر درمانهای لازم برای فلج مغزی، گفتاردرمان باید برای درمان اختلال جانبی هم برنامهریزی کند.
ممکن است کودک همراه با فلج مغزی درگیر بیماری های مختلف دیگری نیز شود، اگر دوست دارید درباره بیماری های همراه فلج مغزی اطلاعات بیشتری کسب کنید، می توانید مقاله لینک شده را مطالعه بفرمائید.
درنتیجه در گفتاردرمانی فلج مغزی که یک برنامهی شخصی سازی شده و منحصر به ویژگیهای هر کودک است، روی مسائل گستردهای به صورت اختصاصی کار میشود تا پس از پرداختن به آنها فرد در جنبههای گوناگون پیشرفت کند.
والدین عزیز بیایید کمی به دنیای تخصصی گفتاردرمانی وارد شویم. آسیب شناس گفتار و زبان بسته به ارزیابیای که از کودک شما دارد، در هریک از حیطههای زیر که نیاز باشد مداخله میکند:
گفتار
شامل سه زیر سیستم اصلی است به همراه هماهنگیهایی که باهم دارند:
- تولید
- صداسازی
- تنفس
زبان
- محتوا و معنای کلام
- فرم و ساختار زبان
- کاربرد زبان و استفاده از آن
بلع
شناخت
مطلب مفیدی برای مطالعه: علائم گفتاری در افراد مبتلا به سی پی
گفتاردرمانی فلج مغزی و مسالهی مهم ارتباط!
گفتاردرمانی در فلج مغزی با این هدف انجام میشود که کودک برای انتقال مؤثر افکار و ایدههای خود به جهان توانمند شود. ارتباط بخشی حیاتی در زندگی هر فرد است که باعث تعامل با دیگران، ایجاد روابط بین فردی، ایجاد دوستیها، ایجاد امکان یادگیری، تحصیل و داشتن شغل میشود و بر رشد عاطفی کودک و افزایش اعتماد به نفس او اثرگذار است. گفتار درمانی پتانسیل کودک را برای استقلال افزایش میدهد و بر کیفیت زندگی او تأثیر مثبت میگذارد.
فلج مغزی اغلب بر مراکز زبانی مغز که گفتار را کنترل میکنند، تأثیر می گذارد. میزان مشکلات گفتاری بسته به جایگاه و شدت آسیب مغزی متغیر است.
گفتار درمانی در کودکان فلج مغزی خفیف
در موارد خفیف فلج مغزی، کودک ممکن است مشکلات کمی در تلفظ و تنفس داشته باشد و با گفتاردرمانی به سرعت پیشرفت کند. در این شرایط تعدادی از اهداف کوتاه مدت گفتاردرمانی در فلج مغزی خفیف میتواند موارد زیر باشد:
- واژه سازی
- تلفظ صحیح
- روانی کلام
- مهارت گوش دادن
- توسعه زبان و افزایش خزانه واژگان
- درک کلمات و معنی آنها
- مشارکت کردن در گفتگوی مستقیم
- داشتن هماهنگی و قدرت عضلات دهان و گلو
و در سطوح بالا، اهداف بلند مدت گفتاردرمانی فلج مغزی برای داشتن ارتباط موثر شامل موارد زیر است:
- به کودک توانایی یادگیری و آموزش بدهد
- امکان سوادآموزی و تحصیل را فراهم کند
- به کودک اعتماد به نفس و استقلال بدهد
- حضور در اجتماع را ممکن کند
- خجالتی بودن فرد را کاهش دهد
گفتاردرمانی در کودکان فلج مغزی شدید
در موارد شدیدتر، ممکن است توانایی کودک برای بیان کلامی به طور جدی مختل شود. در چنین شرایطی که عملاً دستیابی به گفتار ممکن نیست، گفتاردرمانگر با استفاده از روشهای جبرانی بازهم راههایی پیدا میکند تا به کودک برای برقراری ارتباط کمک کند؛ مثلاً به کودک کمک میکند:
- از طریق نشانههایی مثل حرکت سر، بلند کردن انگشت و… منظور خود را برساند.
- یا با استفاده از تصاویر یا تکنولوژیهای موجود شروع به برقراری ارتباط کند.
همانطور که گفتیم، ارتباط حق همه است و گفتاردرمانگران بسته به شرایط هر کودک، خلاقانه راههای مناسب ارتباطی برای او را مییابند.
گفتار درمانی فلج مغزی و مشکلات بلع
کودکان مبتلا به فلج مغزی اغلب سطح بالایی از دیسفاژی یا مشکل در بلع را تجربه می کنند و در کنترل بزاق خود مشکل دارند. آسیب شناسان گفتار و زبان در گفتاردرمانی فلج مغزی نه تنها به رشد گفتار و زبان کودک کمک میکنند، بلکه در مهارتهای غذا خوردن آنها نیز نقش مهمی ایفا میکنند.
دیسفاژی معمولاً در اثر ناهنجاریهای همراه با تولد، مشکلات عصبشناختی یا فیزیولوژیکی، مشکلات ساختاری و آناتومیکی ایجاد میشود.
عملکرد حرکتی دهان فرایند پیچیدهای دارد. این عملکرد حاصل ارسال و دریافت پیام از مغز به عضلات مختلف صورت، گلو و گردن است که باعث میشود:
- فرد به خوبی نفس بکشد.
- صداسازی کند و به خوبی صحبت کند.
- غذا را بجود و بزاقش را کنترل کند.
- عمل بلعیدن غذا به خوبی صورت بگیرد.
اگرچه مشکلات بلع به طور غیرمستقیم با گفتار مرتبط است، اما گفتاردرمانگران برای درمان این مشکل با کودک کار میکنند و علاوه بر بهبود بلع و تغذیه، از موارد زیر پیشگیری میکنند:
- آسپیراسیون ریوی (ورود مواد به راه هوایی)
- خفگی حین خوردن غذا یا مایعات
- ناهنجاری های تنفسی
- سرفه کردن و عق زدن
- کم آبی بدن
- سوء تغذیه
- و…
بهترین زمان شروع گفتار درمانی در کودکان فلج مغزی چه موقع است؟
گفتاردرمانی باید مدت کوتاهی پس از تشخیص فلج مغزی ، آغاز شود. در نتیجه در سنین پایین و حتی در نوزادی در صورتی که تشخیص فلج مغزی گذاشته شد، بهترین زمان برای شروع گفتاردرمانی است. هرچند که کودک در آن زمان از نظر رشد گفتار و زبان در نقطهی رشدی مناسب خود قرار داشته باشد، بازهم جهت پیشگیری از ایجاد تاخیرهای رشدی، باید تحت نظر گفتار درمانی باشد.
مطالعات نشان میدهد هرچه زودتر اقدامات گفتاردرمانی برای کودک انجام شود، شانس موفقیت در گفتار، زبان و بلع بیشتر است؛ زیرا در سنین پایین مغز پتانسیل بیشتری برای یادگیری و ایجاد سیناپسها دارد که با افزایش سن این توانایی را با این میزان نخواهد داشت.
نکته: علاوه بر شروع زودهنگام گفتاردرمانی کودکان فلج مغزی ، سایر اقدامات توانبخشی فلج مغزی را هم در اسرع وقت شروع کنید. بهترین زمان شروع سنین پایینتر است.
کاردرمانی نیز به کودکان سی پی کمک می کند زندگی بهتری داشته باشند. برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می کنیم مقاله کاردرمانی فلج مغزی را مطالعه نمائید.
منابع:
researchgate.net
cerebralpalsy.org
asha.org
0 Comments