اسپاستیک بعلاوه فلج مغزی

می‌دانیم که فلج مغزی یا سی پی (CP)، اختلالی عصبی-عضلانی و از شایع‌ترین ناتوانی‌های حرکتی کودکان است. بر اساس آمار و ارقام شبکه بهداشت جهانی از هر 5 نفری که به فلج مغزی مبتلا هستند، 4 نفر از آن‌ها تشخیص فلج مغزی اسپاستیک دارند و این اهمیت بررسی کامل و دقیق فلج مغزی اسپاستیک در کودکان را به ما نشان می‌دهد.

در این مطلب سعی شده ابتدا به تعریف کامل اسپاستیسیتی و فلج مغزی پرداخته شود و سپس علل و علائم فلج مغزی اسپاستیک را به طور کامل توضیح داده و در پایان به این سوال که آیا اختلال فلج مغزی اسپاستیک درمان دارد یا خیر پاسخ دهیم.

تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.

در حالت نرمال برای بالا بردن دست، عضلات بالابرنده باید منقبض شوند و عضلات پایین‌آورنده باید در حالت عدم انقباض قرار بگیرند اما وقتی این مکانیزم مهار متقابل بهم می‌ریزد و هر دو گروه عضلات همزمان منبقض می‌شوند، اسپاستیسیته رخ داده است و این سبب گرفتگی و سفتی عضله و به تبع اندام می‌شود.

پس اسپاستیسیتی نوعی از افزایش تون عضلات است که منجر به سفتی عضله می‌شود.

ویژگی‌های اسپاستیسیتی

اسپاستیسیتی بر اندام فوقانی باعث می‌شود که اندام به سمت خم شدن پیش برود و به تبع بیمار در انجام حرکات ظریف و درشت دچار مشکل شود. مثلا:

در اندام تحتانی:

سی پی اسپاستیک دی پلژیک

در فلج مغزی اسپاستیک دی پلژیک یا دایپلژی، اسپاستیسیتی بیشتر در پاها دیده می‌شود که مشکلاتی در ایستادن، تعادل و راه رفتن برای کودک ایجاد می‌کند.

فلج مغزی اسپاستیک همی پلژی

در نوع همی‌پلژی یک طرف بدن در دو اندام فوقانی و تحتانی درگیر می‌شود.

فلج مغزی کوادری پلژی اسپاستیک

و در فلج مغزی کوادری پلژی اسپاستیک که شدیدترین نوع فلج مغزی اسپاستیک کودکان است، اسپاستیسیتی در چهار اندام بدن اتفاق می‌افتد.

هر کدام از این انواع فلج مغزی می‌تواند طیف خفیف تا شدید را داشته باشد. یعنی وقتی فلج مغزی اسپاستیک دی پلژیک خفیف باشد، در حالت استراحت تون عضلانی تقریبا نرمال است ولی در نوع شدید آن حتی در حالت استراحت نیز اسپاسم مشاهده می‌شود.

هرچند نمی‌توان علت خاصی را برای کودکان فلج مغزی اسپاستیک در نظر گرفت اما یک سری علل وجود دارد که احتمال ابتلا به فلج مغزی اسپاستیک را بیشتر می‌کند:

با توجه به نواحی آسیب دیده، سن و دیگر فاکتورها هر کودکی می‌تواند علائمی را از خود نشان دهد ولی به این معنا نیست که یک کودک همه علائم را با هم دارد.

توجه داشته باشیم که کودکی که دچار محدودیت جسمی شده است، اغلب با درگیری‌های روانی نیز روبرو می‌شود. مشاهده ناتوانی یا کم‌توانی خود در مقابل با سلامتی هم‌سن و سالان، محدودیت‌های اجتماعی، ماندن در خانه و… ممکن است سبب افسردگی، بیش‌فعالی، اختلالات اضطرابی و… شود که لازم است کودک در کنار خود یک کاردرمانگر روان یا روانشناس داشته باشد.

درباره توانایی‌های ذهنی نیز باید توجه کرد که ممکن است کودکی با فلج مغزی اسپاستیک از هوش بالایی برخوردار باشد و کودک دیگر با همین اختلال دچار ناتوانی ذهنی باشد.

بیشتر بخوانید: هوش کودکان فلج مغزی

در بیشتر موارد والدین اولین کسانی هستند که متوجه اختلال در عملکرد کودک خود می‌شوند. پس هر والدی باید به مراحل رشدی کودک خود دقت زیادی کند و متوجه تاخیر یا زمان گردن گرفتن، غلتیدن، خزیدن، نشستن و راه رفتن کودک باشد.

روش‌های پرکاربرد تشخیص سی پی اسپاستیک

پزشک برای تشخیص سی پی استاتیک از روش‌های مختلفی کمک می گیرد. در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم:

عکس برداری

معاینه بدنی

پزشک با معاینه بدنی و غربالگری رشدی که تاخیرهای رشدی_حرکتی را بررسی می‌کند. ممکن است به شکل مصاحبه با خانواده یا پرسش‌نامه باشد.

بررسی علایق کودک

تهیه چک لیست علایق و توانمندی‌های کودک.

تعیین مقیاس اسپاستیسیتی

مقیاس اسپاستیسیتی که برای ارزیابی تون عضلانی هنگام حرکت غیرفعال و سریع استفاده می‌شود و به سه شکل کم، متوسط، زیاد نمره‌دهی می‌شود.

کاردرمانی سی پی اسپاستیک

در حال حاضر، اقدامات توانبخشی و کاردرمانی فلج مغزی اسپاستیک علمی‌ترین روش درمان سی پی اسپاستیک است و با توجه به نوع فلج مغزی اسپاستیک، نیازهای مراجع و حتی علاقه‌مندی‌ها و توانایی‌های کودک، کاردرمانگر از تکنیک‌های متناسب با مراجع استفاده می‌کند که وی را به حداکثر استقلال شخصی در انجام حرکات درشت یا ظریف، انجام تکالیف مدرسه، یادگیری، بازی، خوردن و آشامیدن، رعایت بهداشت شخصی و … برساند.

 در کلینیک حامی ما سال‌ها پذیرا و مشغول توانبخشی و کاردرمانی فلج مغزی اسپاستیک کودکان و بزرگسالان بوده‌ایم. می‌توانید برای استفاده از تجربه و مهارت درمانگران ما، با شماره‌های کلینیک در تماس باشید.

بریس برای سی پی اسپاستیک

از بریس و ابزارهای کمکی جهت اصلاح الگوهای حرکتی و پوسچر استفاده می‌شود.

کاردرمانگران براساس عملکرد GMFCS، عملکرد حرکتی درشت را برای استفاده از ابزارهای کمکی سطح‌بندی می‌کنند. این سطح بندی بر توانایی نشستن، ایستادن و راه رفتن تاکید می‌کند.

دارو درمانی در سی پی اسپاستیک

داروهای فلج مغزی که شامل داروهای ضد اسپاسم، ضد تشنج، ضد افسردگی، نرم‌کننده برای دفع و … هستند که درصورت صلاح‌دید پزشک تجویز می‌شوند.

جراحی سی پی اسپاستیک

از جراحی فلج مغزی برای زمانی که مفصل دچار دفورمیتی و دررفتگی شدیدی شده است، یا سایر موارد می‌توان استفاده کرد.

سایر روش‌های درمان فلج مغزی اسپاستیک شامل:

آیا شما کودک مبتلا به فلج مغزی اسپاستیک دارید؟

برای ما از چالش‌های مسیر بهبود کودک خود بنویسید. و اگر خود شما مبتلا هستید، با نوشتن تجربیات خود، دیگر دوستان را برای زیستن بهتر کمک کنید.

شما می‌توانید با درج نظرات خود در کادر دیدگاه زیر، تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.