در این مقاله گفتاردرمانگر محترم، سرکار خانم نسرین کرامتی در رابطه با معاینات بدو تولد یا معاینه فیزیکی نوزاد، غربالگری خون نوزاد و غربالگری شنوایی نوزاد با متخصصین این امر مصاحبه کردهاند. آنچه میخوانید صحبتهای مستقیم متخصص اطفال، دکتر مینا صافی و سرکار خانم فرناز خاطری کارشناس ارشد شنوایی شناسی است.
آیا کودک شما تاخیر رشدی دارد؟ چطور تاخیر رشدی کودک را تشخیص میدهیم؟ نقاط عطف رشدی در این زمینه از اهمیت زیادی برخوردار است.
مقالات زیر را در این رابطه مطالعه کنید:
چه معایناتی در بدو تولد توسط متخصص اطفال انجام میشود؟
با سلام؛ مینا صافی هستم پزشک متخصص کودکان.
عبارت نوزاد در 28 روز اول تولد گفته میشود و بعد از آن از عنوان شیرخوار استفاده میکنیم.
تمام نوزادان در 3 روزگی، 15 روزگی و یک ماهگی توسط متخصص اطفال ویزیت میشوند.
در ویزیت اول نکات اصلی این است که علائم حیاتی کودک مثل ضربان قلب، دمای بدن، تنفس و شنیدن صدای قلب و ریه ی نوزاد بررسی شوند.
همچنین نوزاد از نظر اختلالات اسکلتی مثل در رفتگی لگن، شکستگیهایی نظیر شکستگی جمجمه، بدشکلی جمجمه و اختلالاتی مثل شکاف کام، خون ریزیهای زیر پوستی در جمجمه که ممکن است حین زایمان اتفاق بیوفتند، بررسی میشود.
همچنین معاینه گوش ها، معاینه چشم ها از نظر کدروت قرنیه باید صورت بگیرد.
یکی از معاینات مهم معاینهی وجود زردی است که در ویزیتهای اول خصوصاً ویزیت بدو تولد و روز سوم باید بررسی شود.
از جمله دیگر معاینات فیزیکی نوزاد، معاینه دستگاه تناسلی است.
مواردی را هم باید از مادر و همراه مادر که در بیمارستان حضور دارند بپرسیم. این موارد شامل نحوه تغذیه میشود. باید بررسی شود که آیا مادر در شیر دادن و نوزاد در شیر خوردن موفق عمل کردند یا خیر. چون تغذیه نوزاد بسیار مهم است و در روزهای اول، عدم تغذیه کافی میتواند منجر به از دست رفتن آب بدن نوزاد و درنتیجه افزایش زردی شود.
هنگامی نوزاد میتواند از بیمارستان ترخیص شود که وضعیت تنفسی پایداری دارد و زردی خیلی خفیف است یا زردی ندارد.به همین خاطر تا روز سوم که نوزاد را برای ویزیت میآورید نباید نگران باشید.
در ویزیت روز سوم مجدداً تمام این بررسیها انجام میشود تا اگر در ویزیت قبلی به نکته ای توجه نشده یا اینکه نوزاد در این مدت زرد شده یا صدای اضافی قلبی پیدا کرده یا از نظر تنفسی مشکل دار شده، حتما مورد بررسی قرار بگیرد. لازم است که در سه روز اول، در فاصله ترخیص و مراجعه مجدد، نوزاد از نظر تغذیه تحت کنترل قرار گرفته باشد.
بیشتر بخوانید: نقاط عطف رشد
آزمایشات غربالگری خون در معاینه فیزیکی نوزاد چگونه است؟
در طی 3 تا 5 روزگی تولد، یک سری آزمایشات غربالگری خون برای نوزاد انجام میشود. که نمونهی این آزمایش از خون کف پای نوزاد گرفته میشود. این آزمایش توسط مراکز بهداشت با در دست داشتن گواهی ولادت انجام میشود.
این آزمایش به صورت گرفتن چند قطره خون از کف پای نوزاد است و شامل چک کردن وضعیت کم کاری تیروئید و بیماری فنیل کتونوریا است که در بعضی نقاط ایران این آزمایش از نظر فاویسم هم انجام میشود.
کم کاری تیروئید یکی از علل مهم نارسایی رشد و مشکلات ذهنی کودکان است و تشخیص زودرس این بیماری و درمان به موقع آن میتواند جلوی عوارض بیماری را بگیرد.
بیماری فنیل کتونوریا یک بیماری ژنتیکی است که از علل مهم مشکلات ذهنی و عصبی کودکان است که متاسفانه شیوع بالایی دارد و اگر دیر تشخیص داده شود برای درمان اقدامی نمیتوان کرد. اما خوشبختانه با تشخیص سادهی این بیماری در سن نوزادی میتوان جلوی عوارض آن را گرفت.
غربالگری شنوایی بدو تولد چگونه است؟
با سلام؛ فرناز خاطری هستم کارشناس ارشد شنوایی شناسی از دانشگاه شهید بهشتی.
میخواهیم درباره غربالگری نوزادان و تست اسکرینینگ آنها در بیمارستان صحبت کنیم.
در حال حاضر در اکثر بیمارستانهای کل کشور، قبل از ترخیص مادران از بیمارستان، تست غربالگری شنوایی نوزاد انجام میشود.
تست غربالگری شنوایی نوزاد دو جواب خواهد داشت:
- جواب مثبت: به معنای وجود مشکل است و در این صورت نیاز است ارزیابی های تشخیصی بیشتری صورت بگیرد و نوزاد توسط اودیولوژیست برای انجام تستهای بعدی به کلینیکهای شنوایی ارجاع میشود.
- جواب منفی: به معنای عدم وجود مشکل شنوایی است؛
اما نوزادانی هستند که با وجود اینکه جواب تست شنواییشان منفی است، بازهم باید برای تستهای تشخیصی به کلینیکهای شنوایی شناسی مراجعه کنند.
چه مواقعی با وجود جواب تست منفی بازهم نوزاد باید ارزیابیهای شنوایی بیشتر شود؟
- وقتی در تاریخچه خانوادگی نوزاد بیماری کم شنوایی دیده میشود.
- وقتی مادر در دوران بارداری به بیماریهایی مبتلا شده که ممکن است باعث کاهش شنوایی شده باشد.
- موقعی که نوزاد به هر دلیلی در دستگاههای NICU بوده.
در این صورت که حتی جواب تست شنوایی نوزاد منفی است، باید در زمانی که اودیولوژیست میگوید، برای انجام تستهای تشخیصی به کلینیک های شنوایی مراجعه کنند.
یک نکته مهم در معاینه فیزیکی نوزاد:
توجه کنید حتی پس از انجام غربالگری شنوایی بدو تولد و عدم وجود مشکل، ممکن است کودک دچار کم شنوایی تاخیری شود. یعنی ممکن است به مرور زمان کم شنوایی ایجاد شود و کودک را درگیر کند. پس در هر زمانی که پدر و مادر علامت هایی را دال بر مشکلات شنوایی دیدند باید سریعا به کلینیک های شنوایی مراجعه کنند.
پس نباید از کنار معاینه فیزیکی نوزاد سرسری عبور کرد. برخی از مشکلات جسمانی اگر به موقع و سریع تشخیص داده شوند به راحتی درمان می شوند و کودک در بزرگسالی با مشکلات کمتری مواجه خواهد شد.
0 دیدگاه