فلج مغزی مختلط، فلج مغزی میکس (mixed CP)، یا فلج مغزی ترکیبی، همگی اسامی مختلف یکی از انواع فلج مغزی است که در آن کودک علائم و نشانههای بیش از یک نوع از فلج مغزی را نشان میدهد. همانطور که از اسمش پیداست، گویی علائم چند فلج مغزی باهم میکس شده و ترکیبی از چندنوع آنهاست. مثلاً کودک هم علائم سی پی اسپاستیک را نشان میدهد هم سی پی اتتوئید.
شیوع فلج مغزی مختلط : از بین همه افراد مبتلا به فلج مغزی ، 10% افراد، به فلج مغزی مختلط مبتلا هستند.
فلج مغزی مختلط چیست؟
فلج مغزی شایع ترین اختلال دوران کودکی است که بر عضلات و انجام حرکات تاثیر میگذارد. اغلب به دلیل آسیب مغزی و در هنگام رشد جنین یا در حین زایمان و اندکی پس از زایمان رخ میدهد. در برخی کودکان به دلیل آسیب به نقاط مختلف مغز، علائم دو یا چند فلج مغزی مشاهده میشود که به آن فلج مغزی مختلط یا میکس گفته میشود.
همه انواع فلج مغزی بر نحوه حرکت، تعادل، هماهنگی حرکات و وضعیت بدن فرد تأثیر میگذارد. علائم فلج مغزی مختلط بسته به نوع و شدت بیماری متفاوت است.
انواع فلج مغزی و علائم آن
چهار نوع فلج مغزی وجود دارد. سه شکل اولیه فلج مغزی شامل آتاکسیک، دیسکینتیک و اسپاستیک است، در حالی که فلج مغزی مختلط ، ترکیبی از دو یا چند مورد از آنها است.
کودک مبتلا به فلج مغزی مختلط ممکن است هر یک از علائم زیر را داشته باشد:
اسپاستیک
فلج مغزی اسپاستیک شایع ترین شکل این اختلال است که حدود 75 درصد از افراد مبتلا به CP را تشکیل میدهد.
علائم معمول فلج مغزی اسپاستیک شامل:
- سفت شدن ماهیچهها (در یک طرف یا هر دو طرف بدن)
- وجود رفلکسهای پاتولوژیک و راه رفتن غیرطبیعی
- بد انجام دادن حرکات و انقباض زیاد
- وجود زانوهای ضربدری در برخی از این کودکان
- راه رفتن روی نوک پا در بعضی کودکان مبتلا
فلج مغزی اسپاستیک دارای چندین زیرگروه از جمله موارد زیر است:
- همی پلژی اسپاستیک
- دی پلژی اسپاستیک
- کوادری پلژی اسپاستیک
فلج مغزی آتتوئید یا دیسکینتیک
فلج مغزی دیس کینتیک باعث ایجاد علائمی میشود که از حرکات سفت و سخت تا حرکات شل متغیر است. افراد مبتلا به فلج مغزی آتتویید قادر به کنترل همیشگی نحوه حرکت عضلات خود نیستند. توانایی آنها در کنترل عضلات خود طی روزهای مختلف متفاوت است.
کودکان مبتلا به سی پی دیسکینتیک معمولاً لرزش دارند و در راه رفتن، حفظ تعادل، هماهنگی حرکات و گرفتن اشیا مشکل دارند. آنها همچنین در کنترل بازوها، دستها و پاهای خود دچار مشکل اند. حرکات آنها معمولاً غیرقابل کنترل است و میتواند از آهسته تا سریع و پرشتاب متغیر باشد.
کودکان خردسال مبتلا به این نوع سی پی ممکن است مشکلاتی در کنترل زبان در دهان داشته باشند که منجر به مشکلات تغذیهای میشود و باید از گفتاردرمانی کمک بگیرند.
علائم CP دیسکینتیک به شرح زیر است:
- آتتوز : حرکات آهسته
- کُره : حرکات ناگهانی و نامنظم
- دیستونی : حرکات پیچشی که معمولاً دردناک هستند
آتاکسی
فلج مغزی آتاکسی باعث ضعف مهارتهای حرکتی، مشکل در راه رفتن، لرزش، تعادل و مشکلات درک عمق میشود. سی پی آتاکسی شکل نادری از فلج مغزی است و حدود 5 تا 10 درصد از تمام موارد تشخیص داده شده را تشکیل میدهد.
شایع ترین نوع فلج مغزی چیست؟
اسپاستیک شایع ترین نوع فلج مغزی است که سه چهارم افراد با تشخیص فلج مغزی را درگیر میکند.
فلج مغزی مختلط دومین نوع شایع است.
پس از آن انواع فلج مغزی آتاکسیک و دیسکینتیک قرار دارند که نادر هستند.
شایع ترین شکل فلج مغزی مختلط چیست؟
در میان کودکان مبتلا به فلج مغزی مختلط ، شایع ترین ترکیب اسپاستیک-دیسکینتیک است.
این کودکان ماهیچه های سفت دارند که راه رفتن را دشوار میکند.
آنها همچنین برای کنترل حرکات خود تلاش میکنند و ممکن است لرزش، حرکات تند، و مشکل در گرفتن اشیا و حفظ تعادل داشته باشند.
مشکلات پزشکی فلج مغزی مختلط
کودکان مبتلا به هر شکلی از فلج مغزی با مسائل پزشکی خاص آن نوع مواجه هستند. بنابراین کودک مبتلا به فلج مغزی مختلط ممکن است با مشکلات پزشکی خاصی از دو یا سه نوع فلج مغزی روبرو شود. به همین دلیل، درمان CP مختلط می تواند چالش برانگیزتر باشد.
به عنوان مثال:
کودکی که به فرم فلج مغزی کوادری پلژی اسپاستیک مبتلاست، در معرض خطر ناهنجاریهای مغزی است و کودکی که مبتلا به CP آتاکسیک است، در گرفتن اشیاء و بستن دکمه های پیراهن دچار مشکل میشود. حال کودک مبتلا به فلج مغزی مختلط اسپاستیک – آتاکسیک در معرض خطر ابتلا به هر دو مشکل، یعنی ناهنجاریهای مغزی و مشکلات گرفتن اشیاء است.
کودکان مبتلا به فلج مغزی مختلط نیز در معرض خطر ابتلا به تشنج هستند که از خفیف تا شدید متغیر است.
آنها همچنین ممکن است مشکلاتی در بلع داشته باشند که میتواند آنها را در معرض خطر سوء تغذیه یا خفگی قرار دهد.
علاوه بر این، کودکان مبتلا به این بیماری در معرض خطر ابتلا به ناتوانی های ذهنی، از خفیف تا شدید هستند.
سایر علائم این بیماری
از آنجایی که فلج مغزی مختلط شامل بیش از یک نوع آسیب مغزی است و از آنجا که بیماری های همراه این عارضه تعداد زیادی هستند، تعداد علائم بالقوه گسترده است.
سایر علائم فلج مغزی مختلط عبارتند از:
- مسائل مربوط به تعامل اجتماعی و سلامت عاطفی
- ضعف، خستگی و درد در کودکان فلج مغزی
- کم شنوایی
- مشکلات بینایی در کودکان فلج مغزی
- تاخیر در رشد کودک
- آب ریزش دهان
- بی اختیاری ادرار
- عفونت ها
- ناتوانیهای یادگیری
- مسائل دندانپزشکی
- ناهنجاریهای ستون فقرات
به خاطر داشته باشید که هر کودک متفاوت است. در حالی که ممکن است یک کودک علائم متعدد سی پی داشته باشد، کودک دیگر ممکن است فقط تعداد کمی از آنها را نشان دهد.
اولین علائم این بیماری چیست؟
هرچه فلج مغزی زودتر تشخیص داده شده و درمان زودتر شروع شود، بهترین نتیجه حاصل میشود. درنتیجه تشخیص فوری فلج مغزی امری مهم تلقی میشود. با این حال، تشخیص فوری موارد خفیف و متوسط برای والدین و حتی پزشکان ممکن است دشوار باشد.
اگر هرچه زودتر کودک خود را برای فلج مغزی مختلط غربالگری کنید، زودتر میتوانید درمان را شروع کنید. برای این کار به دنبال علائم اولیه باشید:
- تأخیر در رشد طبیعی کودک مانند غلتیدن، نشستن یا خزیدن
- افتادگی یا سفتی غیرمعمول در بازوها، پاها یا گردن
- ناتوانی در بالا نگه داشتن سر
- وضعیت بدنی غیر طبیعی
علت فلج مغزی مختلط چیست؟
همه اشکال فلج مغزی به دلیل رشد غیر معمول مغز یا آسیب مغزی ایجاد میشوند. پیشنهاد میکنیم مقاله علت فلج مغزی را حتما مطالعه کنید.
فلج مغزی مختلط هم به همان دلایل اما با یک سری تغییرات ایجاد میشود.
- عفونت های مادر یا جنین یکی از علل آسیب مغزی نوزاد است. در برخی موارد عفونت مادر میتواند باعث آسیب مغزی شود. در موارد دیگر عفونت های جنینی میتواند باعث آسیب مغزی شود. نوزادان با وزن کم هنگام تولد در معرض خطر ابتلا به بدشکلی یا آسیب مغزی هستند که منجر به فلج مغزی میشود.
- کمبود اکسیژن قبل، حین و بعد از تولد ممکن است به دلایل زیادی اتفاق بیفتد. اگر نوزاد در حین زایمان مادر دچار مشکلی شود، پزشکان باید اقدامات سریعی انجام دهند تا اطمینان حاصل شود که نوزاد تا حد امکان سالم به دنیا میآید.
به عنوان مثال، اگر یک نوزاد در وضعیت بریچ باشد و پزشک نتواند او را از کانال زایمان بیرون بیاورد؛ ممکن است سزارین لازم شود. تاخیر در شروع سزارین میتواند منجر به کمبود اکسیژن شده و کاهش اکسیژن رسانی منجر به نتایج مخربی برای نوزاد میشود.
مشکلات مربوط به بند ناف و جفت میتواند منجر به از دست دادن اکسیژن و ابتلا به فلج مغزی مختلط شود.
اگر دوست دارید اطلاعات بیشتری درباره تشخیص نوزاد فلج مغزی بدانید، پیشنهاد می کنیم مقاله لینک شده را مطالعه بفرمائید و در صورت نیاز سوال خود را در کادر دیدگاه ثبت کنید تا در اسرع وقت به شما پاسخ دهیم.
آیا کودک من در معرض خطر فلج مغزی میکس است؟
تعدادی از عوامل خطر یا ریسک فاکتورهایی که برای ابتلا به فلج مغزی شناخته میشود شامل موارد زیر است:
- زایمان زودرس
- وزن کم هنگام تولد
- چند قلویی (دوقلو یا سه قلو)
- عفونت یا بیماری مادر
- شرایط خاص پزشکی مادر، از جمله اختلال تشنج، ناتوانی در رشد و مشکلات تیروئید
- تب مادر
- عدم تطابق فاکتور Rh بین مادر و نوزاد
- درمان های باروری
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی
- تشنج نوزاد
- زردی نوزاد
- زایمان سخت
برای فلج مغزی مختلط اکتسابی که پس از تولد رخ میدهد، عوامل خطر شامل صدمات و عدم دریافت واکسن دوران کودکی است.
چگونه می توانم از فلج مغزی میکس در کودکم جلوگیری کنم؟
هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از فلج مغزی ترکیبی وجود ندارد و گاهی اوقات فلج مغزی مختلط بدون هیچ عامل خطر شناخته شدهای رخ می دهد. همچنین یک سری عوامل خطر هم وجود دارد که نمیتوانید آنها را کنترل کنید.
آنچه میتوانید برای کاهش خطر ابتلا به فلج مغزی مختلط در فرزندتان انجام دهید این است که در طول بارداری به ویزیتهای منظم پزشک رسیدگی کنید، کودک خود را از حوادث در امان نگه دارید و تمام واکسن های او را دریافت کنید.
قصور پزشکی گاهی باعث فلج مغزی به خصوص در حین زایمان میشود. وقتی احساس میکنید چیزی اشتباه است، در این مورد صحبت کنید. از سوال پرسیدن یا درخواست پزشک یا پرستار متفاوت نترسید.
درمان فلج مغزی مختلط
درمان فلج مغزی مختلط بستگی به انواع و علائم سی پی در کودک دارد. رایج ترین درمانها عبارتند از:
- کاردرمانی فلج مغزی
- گفتاردرمانی در کودکان فلج مغزی
- داروها
- عمل جراحی
- درمانهای مکمل و جایگزین
- وسایل کمکی مانند ویلچر و واکر
برای اطلاعات بیشتر درمورد انواع روشهای درمانی موجود برای کودکان مبتلا به فلج مغزی، مطلب زیر را مطالعه کنید:
نویسنده: محدثه کوزه گر خاکی – گفتاردرمانگر
منبع:
.What is Cerebral Palsy? (2019, September 11). Centers for Disease Control and Prevention
.Cerebral Palsy: Hope Through Research. (2019, November 18). National Institute of Neurological Disorders and Stroke
?National Institute of Child Health and Human Development. (2021, May 11). What Are the Risk Factors for Cerebral Palsy
Cerebralpalsyguidance.com
0 دیدگاه