درمان فلج مغزی کودکان در طب سنتی

اگر والدین کودک سی‌پی هستید یا می‌خواهید راجع به رابطه فلج مغزی و طب سنتی اطلاعات کاملی به دست بیاورید، تا از عدم آگاهی شما در این زمینه‌ها سوء استفاده نشود و به کودکتان آسیبی وارد نشود، در ادامه با ما همراه باشید…  

سی‌پی (CP) چیست؟

فلج مغزی نوزادان (سی‌پی) به یک بیماری‌غیرپیشرونده اشاره دارد که با آسیب به مغز درحال‌رشد نوزادان یا کودکان (دوران قبل از تولد یا حین تولد یا حتی پس از تولد) مشخص می شود و در نتیجه باعث ناتوانی‌ها و مشکلات حرکتی می شود.

علل زیادی برای سی‌پی وجود دارد و اعتقاد بر این است که در بیشتر موارد به دلیل مشکلات مربوط به قبل از تولد است. شایع ترین عوامل خطر برای ابتلا به سی‌پی عبارتند از:

• نارس بودن نوزاد
• محدودیت رشد داخل رحمی
• عفونت داخل رحمی
•  خون‌ریزی قبل از زایمان
• آسیب شدید جفت
• حاملگی چندقلویی
• و…

 این بیماری که شایع‌ترین ناتوانی حرکتی در دوران کودکی به حساب می‌آید شیوع تقریباً 2 تا 4 مورد در هر 1000 کودک دارد.

درمان های رایج سی پی چه مواردی هستند؟

در میان درمان‌های کنونی این بیماری، کاردرمانی نقش مهمی در درمان کودکان مبتلا به سی‌پی دارد.

مهمترین درمان، کاردرمانی فلج مغزی برای کودکان و بزرگسالان است.

 علاوه بر ناهنجاری‌های حرکتی، کودکان مبتلا به سی‌پی اغلب دارای سایر اختلالات عملکردی مغز نیز هستند، از جمله ناتوانی ذهنی یا ناتوانی‌های یادگیری خاص، اختلالات رفتاری و عاطفی، تشنج و اختلال در بینایی و گفتار. والدبن باید راهکارهای کنترل و مواجهه با تشنج کودکان فلج مغزی را بدانند. بدین منظور باید از کاردرمانگر یا پزشک فرزند خود کمک بگیرند. گفتاردرمانی در کودکان فلج مغزی کمک می کند آنها بتوانند تعاملات و زندگی بهتری داشته باشند.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مشکلات و بیماری های همراه فلج مغزی، مقاله لینک شده را مطالعه نمائید.

بنابراین، تیم‌هایی متشکل از خانواده و کادر پزشکی و توانبخشی برای به حداکثر رساندن رشد اجتماعی و عاطفی کودکان، ارتباطات، آموزش، تغذیه، تحرک و استقلال در فعالیت‌های روزانه ضروری هستند.

آیا درمان سی پی با طب سنتی امکان‌پذیر است؟ 

علاوه بر این درمان‌های روتین پزشکی یک سری درمان‌های مکمل مثل طب سنتی نیز وجود دارد. اصطلاح «درمان تکمیلی» به درمانی اطلاق می‌شود که علاوه بر درمان مرسوم استفاده می‌شود. حتما شما والدین توجه داشته باشید که درمان‌های‌ مکمل نمی‌توانند جایگزین درمان‌های اصلی شوند؛ بلکه ممکن است به پیشرفت و دستیابی به اهداف درمانی درمانگر کودک شما کمک کنند.

اگرچه امروزه بین خانواده‌ها عنوان می‌شود که طب سنتی درمان شیمیایی نیست و انجامش ضرری ندارد؛ اما حقیقت این است که بعضی از این اقدامات برای همه مفید نیست و فقط با سرگرم شدن خانواده به انجام این درمان‌های بی‌فایده تایم طلایی درمان کودک از دست می‌رود و وقت بهبودی تلف می‌شود.

درمان بیماری سی پی در طب سنتی شامل چه مواردی است؟

درمان فلج مغزی کودکان در طب‌سنتی شامل اقدامات متنوعی می باشد از جمله:

1-ماساژ و روغن برای کودکان سی پی:

یکی از موارد اصلی ارتباط‌دهنده فلج مغزی و طب‌سنتی ماساژ‌هایی است که در این حیطه روی کودکان سی‌پی انجام می‌گیرد. در ماساژ درمانی بعضا از روغن هایی مانند روغن سیاه‎‌دانه، زیتون، بادام و… نیز برای اثرگذاری بیشتر و استفاده از خواص این روغن‌ها استفاده می شود. 

ماساژ با هدف آرام‌سازی، کنترل درد، کاهش استرس، ارتقا سلامت عمومی و… انجام می شود. تکنیک‌های ماساژ با تایم‌های متنوع و روش‌های خاص انجام می گیرد. شما والدین کودکان سی‌پی حتما دقت کنید که امکان درمان کودک شما با یک یا دو جلسه ماساژ وجود ندارد. پس مراقب باشید فریب تبلیغات با محتواهای این چنینی را نخورید.

2- طب‌ سوزنی:

فلج مغزی اغلب با کمردرد، التهاب مفاصل، ضعف عضلانی و گردن درد همراه است. برای کاهش این درد و ناراحتی بسیاری از کودکان و بزرگسالان مبتلا به فلج مغزی به طب سوزنی روی آورده اند. طب سوزنی از چین سرچشمه گرفته است، جایی که هزاران سال است برای پیشگیری و درمان بیماری‌ها از آن استفاده می شود.

درمان طب سوزنی معمولاً 2 تا 3 بار در هفته برای حدود 10 جلسه انجام می شود. این درمان به صورت وارد کردن سوزن‌های ظریفی به بدن در نقاط خاصی است. وقتی از طب سوزنی برای درمان سی‌پی استفاده می شود، سوزن‌های طب سوزنی معمولاً در نواحی مشخص روی پوست سر، گوش‌ها، انگشتان، بازوها و پاها قرار می‌گیرند.

3- درمان سی‌پی با زالو:

یکی از مواردی که بین درمان‌های سی‌پی در طب سنتی نامش شنیده می‌شود، درمان سی‌پی با زالو می باشد. دقت شود زالو‌هایی که در این درمان استفاده می‌شوند با زالو‌هایی که بعضا در آب و رطوبت‌ها در طبیعت می‌بینیم، متفاوت می‌باشد. از زالو درمانی در بسیاری از بیماری‌ها مثل بیماری‌های قلبی، پوستی، عفونت، ناهنجاری‌های سیستم عصبی، واریس و… استفاده می‌شود.

زالو خون را از بدن فرد می‌مکد و پروتئین هایی ترشح می کند که از لخته شدن خون جلوگیری می کنند. این ترشحات به عنوان ضد انعقاد نیز شناخته می‌شوند. این کار باعث می‌شود که خون به سمت زخم ها جریان یابد تا به بهبود آنها در مواردی مثل جراحی‌ها کمک کند. 

زالو درمانی عوارض جانبی کمتری نسبت به سایر روش‌های درمانی دارد. با این حال، ریسک برخی از خطرات وجود دارد. یک منبع عفونت باکتریایی وجود دارد که گاهی اوقات از این طریق وارد بدن فرد می شود. به همین دلیل، افرادی که به بیماری خودایمنی مبتلا هستندافرادی که دچار نقص ایمنی هستند، کاندیدای مناسبی برای زالو درمانی نیستند. همچنین به افراد زیر 18 سال، خانم‌های باردار، افراد دارای کم خونی نیز این درمان توصیه نمی‌شود.

درمان سی پی طب اسلامی چیست و چگونه انجام می‌شود؟

طب اسلامی را روشی برای پیشگیری و درمان بیماری‌ها می‌دانند. که برگرفته از منابع نقلی دین اسلام است. از جمله منابع آن را، مجموعه تفکرات حکمای اسلامی درمورد طب و بهداشت، احادیث و… میدانند.

نکته مهم این است که طب اسلامی در بین علمای دین اسلام موافقان و مخالفانی دارد و این طور نیست که همگی آن را تایید کنند و چون نام اسلام را به همراه دارد، آن را جزئی از خود دین اسلام بدانند.

مراجع تقلیدی از جمله آیت الله جوادی آملی، آیت الله مکارم شیرازی و… دیدگاه انتقادی نسبت به طب اسلامی مصطلح دارند و بسیاری از احادیثی که در این طب به آن استناد شده را غیرمعتبر می‌دانند و معتقد اند این روایات بیشتر جنبه‌ی پیشگیری از بیماری‌ها را دارد تا درمان.

این درمان علمی نمی‌باشد و اثربخشی آن به صورت مستند مشخص نیست.

درمان سی پی تبریزیان بر چه اساسی است؟ 

تبریزیان در رابطه با بیماری‌ها معتقد است که علت اصلی بسیاری از فلجی‌ها و سستی‌ها به سردی و رطوبت بر می‌گردد. در این دید بیان می شود که باید مجموع غذاهایی که فرد میل می‌کند به لحاظ طبعی به سمت گرمی برود. یعنی باید مصرف غذاهایی مثل ماهی، لبنیات، برنج و… کنترل شده باشد و پس از مصرف آنها از مواد غذایی گرم مثل خرما و… به عنوان تعدیل کننده استفاده شود. 

همچنین بعضا یک سری روغن‌هایی مثل بنفشه و روش‌هایی از بوخور گرفتن نیز عنوان می شود. درمان هایی به نام امامان و پیامبر بیان می شود که به لحاظ علمی ثابت نشده اند.

درمان‌های مکمل برای کودکان فلج مغزی

درمان‌های مکمل درمان‌هایی علمی هستند که برای انجام آن‌ها شواهد علمی قوی یا ضعیفی وجود دارد اما جایگزین درمان‌های اصلی نبوده و استفاده آن‌ها به تنهایی منجر به بهبودی نمی‌شود.

بهتر است برای استفاده کردن یا نکردن از این روش‌ها از درمانگر خود مشورت بگیرید. ‌

1. اسب درمانی:

اسب درمانی یا هیپوتراپی نوعی درمان است که برای بهبود تحرک عضلات استفاده می‌شود.

هیپوتراپی شامل اسب سواری و هدایت حرکت طبیعی اسب برای بهبود تحرک و وضعیت بدن در طول زمان است. اسب‌ها هنگام یورتمه کردن، الگوهای حرکتی و ریتمی را اعمال می کنند، که بالاتنه و باسن سواره را مجبور می‌کند تا این حرکت را تقلید کند تا بتواند روی اسب بماند. به نوبه خود، این امر به مفاصل، ماهیچه‌ها و استخوان‌ها اجازه می دهد تا به درستی در یک راستا قرار گیرند.

ما در کلینیک حامی برای این کار وسیله‌ای با نام «شبیه ساز اسب سواری» داریم که کودکان سی پی از آن بهره می‌برند. اگرچه از جهت روانی و عاطفی جایگزین اسب نمی‌شود اما مزایای فیزیکی و جسمی مشابه اسب را برای کودکان سی پی دارد.

01:00

فیلم تکنیک اسب درمانی روشی برای توانبخشی کودکان

فواید اسب درمانی برای فلج مغزی

تعدادی از نتایج مثبت وجود دارد که می‌تواند ناشی از استفاده از هیپوتراپی برای درمان سی‌پی باشد. از هیپوتراپی می‌توان برای بهبود موارد زیر استفاده کرد:

• تون عضلانی غیر طبیعی( سفتی یا شلی عضلات )
• اختلال در هماهنگی
• کاهش تحرک
• وضعیت بدنی ضعیف
• اختلال در تعادل

علاوه بر فواید فیزیکی هیپوتراپی، راه‌های زیادی نیز وجود دارد که می‌توان از این روش درمانی برای افزایش سلامت روان و ارتباطات استفاده کرد. تصور می‌شود که اسب‌ها از نظر جسمی، روانی و عاطفی حیواناتی آرامش بخش هستند. پیوندی که اغلب بین سوارکار و اسب ایجاد می شود، می‌تواند منبع مهمی از انگیزه، اعتماد به نفس و تشویق برای فرد مبتلا به سی‌پی باشد.

2. آب درمانی:

برای کودکان مبتلا به انواع شدید سی پی یا محدودیت‌های حرکتی، آب درمانی می‌تواند گزینه بسیار مفیدی باشد. ورزش مبتنی بر آب یک حالت سرگرم‌کننده برای فرد ارائه می‌دهد.

آب درمانی مستلزم انجام یک سری تمرینات در آب است، مانند شنای طولی، پرش در آب کم عمق، پرش با گام، لگد زدن به دیوار و نشستن. افراد مبتلا به سی‌پی وقتی در آب غوطه ور می‌شوند، می‌توانند مجموعه‌ای از تمرینات را انجام دهند که ممکن است در خشکی امکان پذیر نباشد، مانند پرش. این به دلیل روشی است که آب فشار روی ماهیچه‌ها، استخوان‌ها و مفاصل را کاهش می‌دهد و به فرد اجازه حرکات آزاد می‌دهد.

مزایا آب درمانی برای فلج مغزی

تعدادی از مزایای فیزیکی و شناختی وجود دارد که می‌تواند از آب درمانی حاصل شود. از این نوع درمان می‌توان برای بهبود موارد زیر استفاده کرد:

• انعطاف پذیری
• عملکرد تنفسی
• قدرت عضلانی
• راه رفتن
• هماهنگی
• تحمل

3. موسیقی درمانی:

در واقع موسیقی درمانی در درمان علائم شایع فلج مغزی مانند مسائل مربوط به عملکرد شناختی، گفتار و مهارت‌های حرکتی موثر است. موسیقی درمانی به عنوان استفاده از صدا و ریتم برای ایجاد یک رابطه درمانی بین فرد و درمانگرش تعریف شده است.

فواید موسیقی درمانی برای فلج مغزی

در واقع موسیقی درمانی از مجموعه‌ای از تمرینات برای بهبود علائم سی‌پی در فرد استفاده می‌کند. موسیقی درمانی می‌تواند موارد زیر را بهبود بخشد:

• مهارت‌های حرکتی
• هماهنگی
• مهارت های ارتباطی
• پردازش زبان
• پاسخ‌های شنیداری
• آرامش
• دامنه حرکت

موسیقی یک زمینه موثر برای مدیریت بسیاری از علائم سی‌پی است. در طول موسیقی درمانی، کودکان با یک موسیقی درمانگر کار می کنند و مجموعه ای از فعالیت‌های سرگرم کننده و تعاملی را انجام می‌دهند که شامل آواز خواندن، نواختن سازها، رقصیدن به ضرب آهنگ، آهنگسازی و گوش دادن به صداها یا کلمات خاص است.

موسیقی درمانی ارتباط نزدیکی با افزایش عملکرد شناختی دارد. تحقیقات نشان داده است که موسیقی درمانی می‌تواند هوشیاری را افزایش دهد؛ زیرا ریتم موسیقی به مغز کمک می کند تا ارتباطات عصبی معناداری مرتبط با توجه و تمرکز ایجاد کند. این به افراد مبتلا به سی‌پی کمک می کند تا با و بدون موسیقی بهتر عمل کنند.

در نهایت آیا می توان به این مدل درمان‌ها اعتماد کرد یا نه؟

درمان‌هایی که طی این مطلب به آنها اشاره کردیم، همانطور که قبل تر هم ذکر شد درمان مکمل هستند و طب سنتی و اسلامی و… نمی توانند جایگزین درمان‌های اصلی پزشکی و توانبخشی برای کودک شما شوند. حتما در انتخاب این درمان‌ها با پزشک کودک خود مشورت کنید.

امروزه موارد بسیاری از کلاهبرداری‌ها و شکایات خانواده‌ها مبنی بر ادعای درمان سی‌پی در یک یا چند جلسه توسط یکسری افراد سودجو وجود دارند. خانواده یک فرد سی‌پی باید این اندازه بداند که امکان درمان قطعی این بیماری در چند جلسه اصلا وجود ندارد. پس حتما قبل از اعتماد و اقدام  باید با تحقیقات از معتبر بودن این افراد مطمئن شوید تا به لحاظ مالی ضرر نکنید و به کودکتان آسیب بیشتری وارد نشود.