برای درمان کودکان فلج مغزی روشهای گوناگونی وجود دارد که یکی از آنها استفاده از داروهای فلج مغزی است. هر یک از افراد مبتلا به سی پی بسته به علائمی که نشان میدهند و برای بهبود و کاهش مشکلات همراه بیماری سی پی ترکیبی از داروها را مصرف میکنند. این داروها برای کنترل تشنج در کودکان فلج مغزی، هضم و گوارش بهتر، تسکین درد در فلج مغزی، کنترل اسپاسم عضلانی و سایر مشکلات مرتبط با سی پی تجویز میشود. داروی سی پی باید فقط با تجویز پزشک مصرف شود چرا که خطر تداخلات دارویی یا عوارض جانبی وجود دارد.
انواع داروهای فلج مغزی کدام اند؟
• داروهای ضد تشنج
• داروهای شل کننده عضلات و ضد اسپاسم
• داروی حرکات غیرارادی افراد مبتلا به سی پی
• داروی کنترل بزاق
• داروهای ضدافسردگی
• دارو برای کنترل درد
• داروهای مکمل (مثل هومیوپاتی و یا داروی گیاهی برای فلج مغزی)
داروهای ضد تشنج در سی پی
از جمله مشکلاتی که افراد مبتلا به سی پی ممکن است به موجب این بیماری با آن درگیر باشند، تشنج است. در مقاله زیر به صورت کامل در این مورد بحث شده است و خواندن آن را به شما توصیه میکنیم:
بنابراین درصورتی که فرد مبتلا به فلج مغزی مشکلاتی در زمینه تشنج و صرع داشته باشد، داروهای ضد تشنج از جمله داروهای فلج مغزی است که او باید مصرف کند.
داروی فلج مغزی چگونه در کنترل تشنج نقش دارند؟
با یک بیان ساده، نقش داروهای ضد تشنج کاهش تحریک مغز است که به این وسیله به کنترل شدت و تعداد تشنجهایی که بیماران سی پی تجربه می کنند کمک می کند.
همهی افرادی که با تشنج درگیر اند، آن را به یک شکل تجربه نمیکنند چرا که انواع مختلفی از تشنج وجود دارد. درنتیجه بسته به نوع تشنج، داروهای ضدتشنج هم متنوع اند. پزشکان برای کودکان سی پی داروهایی را که با علائم آنها مطابقت دارد، تجویز میکنند.
معروفترین داروهای کنترل تشنج در سی پی
برای کنترل تشنج داروهای متنوعی در دنیا وجود، برخی از رایج ترین داروهای فلج مغزی برای کنترل تشنج به شرح زیر است:
- توپیرامات ( توپامکس )
- لاموتریجین ( لامیکتال و…)
- کاربامازپین ( تگرتول یا تریل )
- اکسکاربازپین
- توئین (دیلانتین)
- سدیم والپروآت (اپیلم، والپرو)
- فنوباربیتون و پریمیدون (مایزولین)
- نیترازپام
- کلونازپام و کلوبازام
- ویگاباترین
- و…
داروی شل کنندهی عضلات در افراد فلج مغزی
آن دسته از افراد مبتلا به فلج مغزی که سفتی بیش از حد عضلات را تجربه میکنند، احتمالاً برای کنترل و کاهش این حالت باید دارو مصرف کنند. البته تنها راه درمان این وضعیت مصرف دارو نیست و جراحی فلج مغزی، کاردرمانی فلج مغزی و سایر مداخلات نیز در کنترل اسپاستیسیتی موثر است.
از بین تمام انواع فلج مغزی، سی پی اسپاستیک رایجترین آن است که در آن تون عضلانی بالا رفته و فرد مبتلا به سی پی با اسپاسم و سفتی عضلات درگیر میشود. اگر با فلج مغزی سروکار داشته باشید میدانید که این حالت آزاردهنده و دردناک است و بر عملکردهای مختلف کودک فلج مغزی اثر گذاشته و حتی میتواند در اعمال حیاتی مثل بلع و تنفس هم اختلال ایجاد کند. پس کنترل اسپاسم در فلج مغزی مهم است.
از جمله داروهای فلج مغزی، داروهای شل کننده عضلات یا داروهای ضد اسپاسم است. شل کننده های عضلانی که به عنوان ضد اسپاسم نیز شناخته میشوند، داروهایی هستند که با اثر بر روی سیستم عصبی مرکزی، تُن ماهیچهها را کاهش میدهند. در نتیجه عضلات کودک فلج مغزی نرمتر شده و حرکات اسپاستیک کمتر میشود
برای کسب اطلاعات کامل درباره فلج مغزی اسپاستیک، مقاله لینک شده را مطالعه نمائید.
عوارض این دسته از داروهای سی پی
داروهای شل کننده عضلانی سی پی مانند سایر داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند. عوارض جانبی داروی فلج مغزی، ممکن است برخی افراد را بیشتر از بقیه درگیر کند.
اگر این عوارض بیش از اندازه مشکل ساز شوند، پزشک متخصص انواع دیگر داروهای شل کننده را تجویز کرده؛ یا این دسته داروهای فلج مغزی را فقط برای زمانی توصیه میکند که اسپاسم عضلانی به حدی شدید است که با خواب و اعمال حیاتی و مهم کودک تداخل ایجاد کرده است.
اصلیترین عارضهی داروهای شل کننده عضلانی فلج مغزی، ناهوشیاری است. چرا که این داروها همانطور که عضلات را ریلکس میکنند، تمایل دارند مغز را هم در حالت آرامش فرو ببرند. پس درصورت مصرف این دارو رانندگی ممنوع است.
داروهای ضد اسپاسم همچنین میتوانند باعث حالت تهوع و ضعف نیز بشوند.
شل کنندههای عضلانی به اَشکال مختلفی تجویز میشوند از جمله:
• خوراکی مثل قرص فلج مغزی
• تزریقی
• قرار دادن پمپ در شکم کودک
نوع داروی مورد نیاز و نحوه مصرف آن برای کودک شما به سابقه پزشکی و وضعیت سلامتی او بستگی دارد.
رایج ترین انواع داروی شل کننده عضلانی که برای کودکان فلج مغزی تجویز میشود عبارتند از:
• باکلوفن (لیورسال): این داروی فلج مغزی را میتوان به صورت خوراکی مصرف یا مستقیماً به ستون فقرات تزریق کرد. همچنین ممکن است دستگاه کوچکی زیر پوست کاشته شود که باکلوفن را به مایع نخاعی برساند.
• دانترولن (دانتریوم): این داروی سی پی برای کودکان مبتلا موثرتر از دیازپام است و اغلب بهتر قابل تحمل است اما باید به عوارض جانبی آن بر روی کبد توجه کرد.
• دیازپام (والیوم): دیازپام نیز از جمله داروهای فلج مغزی است که مزایا و معایب خاص خود را دارد. توجه کنید که مصرف این دارو را نباید به یک باره قطع کرد.
• تیزانیدین: این نوع از داروهای فلج مغزی کمتر از سایر داروها تجویز میشود.
• فلکسریل: این داروی فلج مغزی نیز مانند تیزانیدین کمتر تجویز میشود اما درصورت صلاحدید پزشک کودکتان باید آن را مصرف کنید.
داروی حرکات غیرارادی در فلج مغزی
به این دسته از داروهای فلج مغزی، داروهای آنتی کولینرژیک گفته میشود که در بیماران سی پی برای موارد مختلفی به کار میروند از جمله:
• حرکات غیرارادی و غیرقابل کنترل اندامها
• سفتی عضلات و اسپاسم
• لرزش
• ترشح بیش از حد آب دهان
برخی حرکات غیرارادیای که افراد مبتلا به فلج مغزی ممکن است تجربه کنند شامل حرکات کُره، اتتوز، کرهاتتوئید و دیستونی میشود.
حرکات بیش از حد عضلات به علت تحریک بیش از حد آنها اتفاق میافتد. این نوع از داروهای فلج مغزی با مسدود کردن استیل کولین (نوعی انتقال دهنده عصبی) مانع انتقال پیام عصبی شده، حرکت عضلات را کم کرده و به این طریق حرکات غیرارادی را کاهش میدهد. کودکان مبتلا به فلج مغزی دیس کینتیک بیشتر درگیر حرکات غیرارادی هستند.
توجه کنید که معمولاً اثر این دسته از داروهای فلج مغزی موقتی است.
آنتی کولینرژیک ها معمولاً عوارض جانبی چندانی برای افراد مبتلا به CP ندارند. عوارض آنها میتواند شامل موارد زیر باشد:
• تاری دید
• خشک شدن دهان
• یبوست
تشخیص میزان دوز مصرفی دارو برعهده پزشک است. برای برخی کودکان دوزهای کم این دارو تجویز میشود و برای دیگران دوزهای بیشتر. گفته میشود برخی آنتی کولینزژیک ها در دوزهای کم اثر آرام کنندگی سیستم عصبی را دارند و در دوزهای بالا اثر تحریک کنندگی آن را.
موارد زیر معروفترین داروهای آنتی کولینرژیک است:
• رابینول
• سینمت
• بنزتروپین مزیلات
• تری هگزی فنیدیل هیدروکلراید
داروهای کنترل بزاق در کودکان فلج مغزی
آسیب شناسان گفتار، زبان و بلع (گفتاردرمانی) در کنترل ترشح بیش از حد بزاق بسیار نقش مهمی دارند و میتوانند با ارائه تحریکات مناسب باعث حل این مشکل شده یا آن را کاهش دهند. اما در صورتی که حتی با این اقدامات ترشح بزاق کاهش نیافت، مخصوصاً در افراد بالای 6 سال، مصرف داروهای فلج مغزی توصیه میشود. این داروها عبارت اند از:
• بنززول هیدروکلوراید (آرتان)
• گلیکوپیرولات (روبینول)
داروی ضد افسردگی برای سی پی
وقتی به فلج مغزی مبتلا باشید به درجات مختلف محدودیتهای حرکتی را تجربه میکنید. حتی شاید برای حرکت کردن نیاز به حمایت داشته باشید و درباره به دست آوردن استقلال مسائل و مشکلات بیشتری را نسبت به سایرین تجربه کنید. سایر مسائل و مشکلات مرتبط با فلج مغزی را هم به آن اضافه کنید. همهی اینها ممکن است فرد را دچار افسردگی، اضطراب یا سایر مشکلات عاطفی و روانی کند.
داروهای ضدافسردگی از جمله داروهای سی پی هستند که به افراد برای بهبود وضعیت خلق و خو کمک میکنند.
البته طبق تحقیقات برای درمان افسردگی در افراد مبتلا به فلج مغزی، همراهی دارودرمانی با جلسات روانشناسی و مشاوره اثربخشی بیشتری خواهد داشت.
داروهای متنوعی برای درمان افسردگی و اضطراب تجویز میشود اما چندتا از رایجترین آنها مطابق زیر است:
• سلکسا
• پاکسیل
• پروزاک
• سیمبالتا
• Lexapro
• زولافت
داروی کنترل درد در فلج مغزی
برخی کودکان مبتلا به فلج مغزی دردهای مزمن را تجربه میکنند، که میتواند علتهای مختلفی نظیر اسپاسم بیش از حد عضلات و… داشته باشد. برای اطلاعات بیشتر در این باره مطلب زیر را مطالعه کنید:
از جمله داروهای فلج مغزی، داروهایی هستند که برای کاهش درد تجویز میشوند. داروهای ضدالتهابی به همین منظور استفاده میشوند.
معروفترین داروهای ضدالتهابی برای کاهش درد در افراد مبتلا به سی پی:
• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
• استروئیدها
داروهای هومیوپاتی برای فلج مغزی
داروهای هومیوپاتی داروهایی کم خطر یا بیخطر هستند؛ اما درمان فلج مغزی با داروهای هومیوپاتی به صورت کلی مورد قبول پزشکان نیست. پزشکان معتقد اند که این داروها برای مواردی نظیر کاهش درد و تسکین علائم سی پی میتواند موثر باشد اما درصورت تمایل میتوان از آنها به عنوان داروی مکمل استفاده کرد و نباید آنها را جایگزین داروهای تجویز شده توسط پزشک نمود.
داروی گیاهی فلج مغزی
برخی والدین ترجیح میدهند فرزندشان به جای داروهای معمول از داروهای گیاهی استفاده کند؛ یا همزمان با مصرف داروهایی که پزشک تجویز کرده، داروهای گیاهی را هم استفاده کند.
در این باره باید حتماً توجه کنید که نباید داروی تجویز شده توسط پزشک کودک خود را خودسرانه قطع کنید. برای مصرف هر داروی جدید اعم از داروهای شیمیایی یا داروهای گیاهی حتماً با پزشک خود مشورت کنید که کودک را دچار عواقب منفی آن نکنید.
سخن آخر درمورد مصرف داروهای فلج مغزی
این مطلب صرفاً جهت آشنایی شما با انواع داروهای سی پی بود. توجه کنید که مصرف هر دارویی برای کودکان سی پی باید با تجویز پزشک باشد. همهی کودکان فلج مغزی نیازی ندارند که دارو مصرف کنند. زیرا علت فلج مغزی برای هر کودکی با دیگری ممکن است متفاوت باشد.
همچنین دارودرمانی تنها یکی از روشهای درمان علائم کودکان فلج مغزی است و سایر روشهای درمانی موجود مثل توانبخشی ( کاردرمانی جسمی کودکان، گفتاردرمانی در کودکان فلج مغزی و…) وجود دارند که در بعضی حیطهها اثرات بلند مدتتری به جای میگذارند.
ما در کلینیک حامی سالها پذیرای کودکان سی پی بودهایم و با درمانگران متخصص در حیطهی فلج مغزی، مشغول توانبخشی و درمان این افراد هستیم. برای تعیین نوبت با شمارههای کلینیک در تماس باشید.
گرداوری:
محدثه کوزه گر خاکی – آسیب شناس گفتار، زبان و بلع
منابع:
Cerebralpalsyguidance.com
Cerebralpalsy.org
0 دیدگاه