تشنج در کودکان فلج مغزی

بیشتر بخوانید:
علت فلج مغزی و علائم ابتلای کودکان

تشنج چیست؟

طبق تعریف بنیاد صرع ، تشنج به عنوان موجی از انرژی الکتریکی به مغز تعریف می‌شود که بدن را برای مدتی تحت تأثیر قرار می‌دهد. تغییرات شیمیایی در سلول های عصبی باعث تشنج یا حرکت بدن به روش های مشخص شده و گاهی اوقات باعث تغییر یا از دست دادن هوشیاری می‌شود.

هر فردی در هر زمان و در هر سنی حتی با وجود سلامتی مستعد ابتلا به تشنج است. تشنج می تواند به دلایل مختلفی مانند تب در کودک خردسال، قرار گرفتن در معرض سموم، اختلالات متابولیک و الکترولیت، آسیب مغزی و… رخ دهد. کودکان مبتلا به فلج مغزی بیشتر از یک نوع اختلال تشنج به نام صرع رنج می‌برند زیرا قسمت های خاصی از مغز آنها قبلا آسیب دیده است.

علت تشنج در کودکان فلج مغزی چیست؟

تشنج ها معمولاً زمانی ایجاد می‌شوند که فعالیت الکتریکی در مغز به نحوی نادرست شروع شود. برای این موضوع دلایل احتمالی زیادی وجود دارد، از جمله:

• آسیب‌های مغزی
• جراحت سر
• واکنش به داروهای خاص
• عدم تعادل الکترولیت
• تب شدید
• تومورها
• قند خون پایین
• عوامل ژنتیکی
• عفونت ها
• سموم

برای مطالعه بیشتر: مشکلات بینایی در کودکان فلج مغزی و راهکارهای بهبود آن

تشنج در کودکان فلج مغزی

کودکان مبتلا به فلج مغزی احتمالاً حداقل یک یا چند تشنج در طول زندگی خود دارند. در بسیاری از موارد، آنها هم تشنج عمومی و هم تشنج جزئی را تجربه می‌کنند. تشنج عمومی کل مغز را تحت تاثیر قرار می دهد، در حالی که تشنج جزئی یک طرف یا یک قسمت از مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

طبق مطالعه‌ای که توسط مؤسسه ملی سلامت ایالات متحده منتشر شده است، «کوادریپلژی اسپاستیک شایع‌ترین نوع CP مرتبط با تشنج است».

تشنج عمومی چگونه است؟

تشنج های عمومی که جدی تر از تشنج های جزئی در نظر گرفته می شوند، انواع مختلفی دارند.

تشنج تونیک-کلونیک در کودکان فلج مغزی

شایع ترین و شدیدترین نوع تشنج عمومی، تشنج تونیک-کلونیک نامیده می شود. هنگامی که کودک مبتلا به فلج مغزی تشنج تونیک-کلونیک را تجربه می‌کند، ممکن است حرکات بدنی تکراری و انقباض عضلانی داشته باشد و هوشیاری خود را از دست بدهد.

تشنج‌های تونیک-کلونیک معمولاً در عرض چند دقیقه فروکش می‌کنند، اما کودکان ممکن است در طول تشنج زبان و گونه‌های خود را گاز بگیرند و به همین علت داخل گونه یا زبانشان دچار بریدگی شود. صورت و لب های کودک نیز ممکن است رنگ پریده یا آبی به نظر برسد.

پس از تشنج، تقریباً همیشه یک دوره خستگی وجود دارد و زمان بهبودی می‌تواند از چند دقیقه تا چند ساعت متغیر باشد.

برای مطالعه بیشتر: مراقبت از کودکان فلج مغزی

تشنج غیبت در کودکان سی پی

نوع دیگری از تشنج در کودکان فلج مغزی، تشنج غیبت یا ابسنس است که یک نوع تشنج عمومی می‌باشد. تشنج غیبت معمولاً حدود 20 ثانیه یا کمتر طول می‌کشد. تشنج غیبت همچنین به عنوان تشنج پتی مال نیز شناخته می‌شود.

هنگامی که کودک دچار تشنج غیبت می‌شود اغلب با چشمانش به سمت بالا خیره می‌شود. گاهی اوقات چشم ها و پلک ها برای مدت کوتاهی در طول تشنج تکان می خورند. در حین تشنج کودک به شما پاسخی نخواهد داد، اما به محض تمام شدن تشنج، هوشیاری کامل خود را به دست می‌آورد و به فعالیت قبلی خود باز می‌گردد.

سایر علائم تشنج غیبت عبارتند از حرکات تکراری صورت مانند لب زدن یا جویدن، چرخاندن صورت یا نگاه کردن به سمت اطراف یا حتی بی حرکت ماندن برای چند لحظه.

تشنج غیبت می‌تواند در اوایل کودکی یا در سال‌های اولیه نوجوانی شروع شود، اما معمولاً در سن 18 سالگی از بین می‌رود.

تشنج میوکلونیک در کودکان فلج مغزی

تشنج میوکلونیک نوع دیگری از تشنج عمومی است که با حرکات تکان دهنده غیرارادی بازوها، تنه، پاها یا صورت مشخص می‌شود. به نظر می رسد این نوع تشنج خیلی ناگهانی رخ می‌دهد و معمولاً در عرض چند ثانیه فروکش می کند و معمولاً فقط یک طرف یا قسمتی از بدن را درگیر می کند.

تشنج آتونیک در کودکان سی پی

تشنج آتونیک زمانی رخ می دهد که تون عضلانی به طور موقت، معمولاً برای یک دقیقه یا کمتر، از بین می رود. در بیشتر موارد، این نوع تشنج در کودکان فلج مغزی باعث می‌شود سر کودک به سمت پایین بیفتد، کنترل وضعیت بدنی از بین رفته، کودک سست شده و روی زمین بیفتد.

برای کودکانی که تشنج‌های آتونیک را تجربه می‌کنند، استفاده از کلاه ایمنی برای محافظت از سرشان در هنگام سقوط ضروری است؛ زیرا این تشنج‌ها می‌توانند چندین بار در روز اتفاق بیفتند و کودک در هر زمانی ممکن است بیفتد.

تشنج جزئی چگونه است؟

از آنجایی که تشنج‌های جزئی فقط یک سمت مغز را درگیر می‌کنند، به اندازه تشنج‌های عمومی جدی نیستند، اما همچنان دانستن این‌که چگونه از کودک خود در هنگام وقوع این حملات محافظت کنید، مهم است.

تشنج جزئی در افراد مبتلا به صرع شایع است و علائم بستگی به این دارد که کدام قسمت از مغز فعالیت الکتریکی انجام می‌دهد. به طور کلی، علائم رایج عبارتند از:

• توهمات شنوایی
• مشکلات حسی
• رفتار سازمان نیافته
• حرکات غیر قابل کنترل بدن

آسیب مغز علت اصلی تشنج در کودکان فلج مغزی

علت اصلی تشنج در کودکان فلج مغزی، آسیب وارده به مغز است. آسیب‌های مغزی در نوزادان معمولاً در طول فرآیند تولد اتفاق می‌افتد، زمانی که نوزاد از اکسیژن محروم می‌شود یا توسط ابزارهای مورد استفاده برای کمک به زایمان سخت آسیب می‌بیند. هنگامی که آسیب مغزی رخ می دهد، به احتمال زیاد تشنج هم رخ می دهد و نوع تشنج به محل آسیب وارده در مغز بستگی دارد. اگر آسیب شدیدی در طول دوره زایمان اتفاق بیفتد، خطر ابتلا به تشنج به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد.

تشنج پس از آسیب مغزی ممکن است در اوایل دوران نوزادی شروع شود، اما تشخیص آن در دوران نوزادی سخت است؛ زیرا نوزادان به انجام حرکات غیرمنتظره یا تکراری تمایل دارند. برای جستجو و کشف علائم تشنج با پزشک کودک همکاری کنید، از کودک فیلم تهیه کنید تا به پزشک برای شناسایی دقیق تشنج و نوع آن کمک کنید و در صورت بروز تشنج از ایمنی کودک خود محافظت کنید.

رژیم غذایی برای درمان تشنج در کودکان سی پی

رژیم غذایی برای کمک به کنترل دفعات تشنج تنها زمانی استفاده می‌شود که داروها با شکست مواجه شوند. به طور خاص، رژیم کتوژنیک، که کربوهیدرات کم و چربی بالایی دارد، برای کودکانی استفاده می‌شود که به داروهای ضد تشنج پاسخ نمی دهند. حفظ این رژیم غذایی برای کودکان دشوار است و نیاز به نظارت مداوم برای وجود کتون ها دارد که در این رژیم غذایی افزایش یافته و به نظر می‌رسد بر الگوی تشنج تأثیر می‌گذارد. از آن‌جایی که در حال حاضر گزینه های دارویی زیادی وجود دارد، نیاز به این اقدام غذایی شدید نسبتاً نادر است.

جراحی برای درمان تشنج در کودکان فلج مغزی

اگر داروها و رژیم غذایی کمکی نکرد، در برخی موارد آخرین راه حل جراحی است. نوع جراحی بستگی به نوع تشنج کودک و شدت آن دارد. عمل‌های جراحی برای کودکان مبتلا به اختلالات تشنج عبارتند از:

• برداشتن کانونی: بخشی از مغز برداشته می‎شود و الکترودهای ساب دورال برای کمک به کنترل تشنج کاشته می‌شود.
• همیسفرکتومی: به معنای برداشتن نیمکره مغز است. تقریباً یک طرف مغز برداشته می شود تا بخشی از مغز که باعث تشنج می شود غیرفعال شود. این جراحی فقط در موارد نادری استفاده می شود.

بریدن کارپوس کالوزوم (جسم پینه ای): جسم پینه‌ای در مغز برای کاهش تشنج عمومی بریده می شود. با این نوع جراحی هیچ بخشی از مغز برداشته نمی شود.

در نهایت اگر برای اولین بار متوجه تشنج کودک خود شدید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. پزشکان آزمایشات لازم را انجام می‌دهند و برنامه درمانی مناسب را ارائه می‌کنند.