درمان صافی کف پا موضوعی است که خیلی از افراد، مخصوصاً در سنین پایین یا در دوران بلوغ، با آن درگیر می‌شوند. این مشکل می‌تواند روی راه رفتن، تعادل و حتی سلامت زانو و کمر تأثیر بگذارد. بسته به نوع صافی کف پا، ثابت یا غیرثابت، شیوه درمان متفاوت است. در این مقاله، به پنج راهکار کاربردی برای بهبود این وضعیت می‌پردازیم.
🎧 اگر فرصت خواندن مقاله را ندارید، می‌توانید در این وویس صحبت‌های جناب آقای قدرت خاوری را گوش دهید.
تعریف صافی کف پای ثابت
در نوع صافی کف پای ثابت، فرم استخوان‌های مچ پا به شکلی هست که ما بیرون‌زدگی استخوان‌های ردیف میانی پا، که اصطلاحاً به آن پای میانی یا میدفوت (midfoot) می‌گوییم، را می‌بینیم. همچنین پای پشتی یا پای خلفی، که اصطلاحاً به آن هیندفوت (hindfoot) می‌گوییم، نیز به تناسب انحراف قسمت میانی پا به سمت داخل و به سمت کف زمین، دچار انحراف به سمت بیرون می‌شود. در نتیجه، در شکل استخوانی پا، بدشکلی قابل مشاهده است. در این حالت، چه پا روی زمین باشد و چه نباشد، قوسی در کف پا دیده نمی‌شود.
درمان صافی کف پای ثابت
این نوع صافی کف پا به دلیل سفت بودن و استخوانی بودنش، معمولاً راهکار و درمانی جز جراحی ندارد. این نوع صافی کف پا که صافی کف پای ثابت باشد، معمولاً جنبه وراثتی دارد یا ناشی از یک بیماری استخوانی خاص است که در هر دو صورت، راهکار اصلاح آن فقط جراحی خواهد بود.
تعریف صافی کف پای غیرثابت
اما در صافی کف پای غیرثابت شما مشکلی در کل استخوان‌های میانی پا یا میت فوت نخواهید داشت. چیزی که وجود دارد این است که شلی لیگامانی یا رباط‌های مفصلی و عضلانی می‌تواند باعث شود که قوس کف پا هنگام وزن‌اندازی به طور کامل شکل نگیرد و ردیف میانی استخوان‌های پا به سمت زمین تمایل پیدا کند و اصطلاحاً قوس از بین برود و صافی کف پا مشاهده شود.
در این مدل که معمولاً جنبه وراثتی هم دارد، ما در واقع یک هایپر موبیلیتی و افزایش انعطاف‌پذیری مفصلی داریم که ناشی از دلایل وراثتی یا شاید دلایل متابولیکی باشد و در نتیجه قوس کف پا هنگام وزن‌اندازی دیده نمی‌شود.
اما تفاوت این مدل صافی کف پا با نوع صافی کف پای ثابت این است که در حالتی که وزن‌اندازی ندارید و پا روی زمین تحت فشار نیست، ممکن است قوس کف پا را مشاهده کنید.
درمان صافی کف پای غیرثابت
اما نکته مهمی که اینجا وجود دارد این است که آیا مداخله و رویکردهای درمانی در این نوع، که نوع صافی کف پای غیرثابت باشد، می‌تواند مؤثر باشد یا خیر. در ادامه، راه‌های درمان را بررسی می‌کنیم.
کاردرمانی برای درمان صافی کف پا غیرثابت
تئوری‌ها و نظریات متفاوتی در جامعه پزشکی وجود دارد که همه آن‌ها هم برای خودشان اویدنس‌هایی دارند. بعضی‌ها یک‌سری ورزش‌ها و تمرینات کاردرمانی را مؤثر می‌دانند و قائل هستند که با این تمرینات می‌توان قوس کف پا را بهتر کرد، و بعضی‌ها هم معتقد هستند که این‌ها در نهایت تأثیری ندارد و اتلاف انرژی خواهد بود.
نظر نگارنده به طور خاص این است که ورزش‌ها و تمرینات تأثیر چندانی در ایجاد قوس کف پا ندارد. این مسئله، یک موضوعی است که در واقع جنبه‌ی وراثتی دارد و ما کار خاصی نمی‌توانیم از بابت ورزش و تمرین انجام دهیم.
بیشتر بخوانید: کاردرمانی چهار دست و پا رفتن کودک
کفش و کفی طبی برای درمان
مداخله‌ی دیگر که در صافی کف پای غیرثابت مطرح می‌شود، استفاده از کفی یا کفش طبی است که معمولاً شواهد علمی کامل و کافی برای اثربخشی آن وجود ندارد؛ لذا کفش طبی را برای صافی کف پا کنار می‌گذاریم.
اما در مورد استفاده از کفی طبی، دو گروه نظر وجود دارد: یک گروه معتقد است استفاده از کفی طبی می‌تواند باعث ایجاد قوس شود و گروهی دیگر بر این باورند که این کفی‌ها نمی‌توانند قوس ایجاد کنند؛ و برای هر دو نظر شواهد و قرائنی نیز وجود دارد.
از نظر علمی، پژوهش‌های انجام‌شده نشان داده‌اند که استفاده‌ی طولانی‌مدت از کفی طبی در سنین پایین نمی‌تواند باعث ایجاد قوس شود و تغییر یا تفاوتی ایجاد نمی‌کند. پژوهش‌ها به این صورت بوده‌اند که به تعدادی از افراد دارای صافی کف پای غیرثابت، کفی طبی داده شده و به گروه قابل ملاحظه‌ی دیگر کفی داده نشده و نتایج نهایی تفاوت معناداری نداشته‌اند. این تنها یک پژوهش نبوده، بلکه مطالعات متعددی در این زمینه انجام شده است.
در این قسمت، نگارنده معتقد است که برای درمان صافی کف پا، استفاده از کفی طبی نمی‌تواند مؤثر باشد.
اما نکته‌ی بسیار مهمی که باید حتماً به آن پرداخته شود و مورد توجه قرار گیرد، این است که در کودکانی یا حتی بزرگسالانی که صافی کف پای غیرثابت دارند و این صافی باعث اختلال در عملکرد روزانه‌شان می‌شود، به این شکل که هنگام تحرک زیاد یا پیاده‌روی طولانی، در عضلات ساق پا احساس درد و خستگی زودهنگام دارند یا در عضلات بالاتر، ناحیه‌ی مچ پا و قسمت میانی پا احساس درد می‌کنند، در این افراد بهتر است از کفی طبی استفاده شود. این کفی می‌تواند کمک کند تا اتلاف انرژی کمتر شده، خستگی کاهش یابد و درد در مسافت‌های طولانی و هنگام پیاده‌روی تا حد زیادی کنترل و مدیریت شود.
لذا نگارنده معتقد است استفاده از کفی طبی در مواردی می‌تواند مؤثر باشد که در کودک یا حتی بزرگسالی با صافی کف پای غیرثابت، اختلال در عملکرد روزانه، خستگی یا درد در عضلات پا مشاهده شود؛ در این صورت، کفی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
جمع بندی
نهایتاً در خلاصه و جمع‌بندی، بنده اعتقاد دارم که ورزش و تمرینات و کاردرمانی در اصلاح و درمان، تأکید می‌کنم در اصلاح و درمان صافی کف پا مؤثر نیست، و آنچه که می‌شود در این موارد تأثیرگذار حساب کرد، استفاده از کفی است. کفی طبی هم فقط در مواردی که ما مشکل درد و مشکل خستگی عضلانی را داریم قابل استفاده است.
مثالی مطرح است در مورد کفی طبی که کفی طبی را به عینک طبی تشبیه کرده‌اند؛ شما اگر سال‌های سال عینک طبی استفاده کنید، نمره چشم شما بهتر نخواهد شد، اما می‌توانید با استفاده از عینک، بهتر ببینید. لذا در مورد صافی کف پا هم همین‌طور است؛ می‌تواند کمک کند که شما راه رفتن راحت‌تر و کم‌دردتری داشته باشید، اما آن باعث ایجاد قوس نخواهد شد.
0 Comments