کاردرمانی سکته مغزی

بیشترین مراجعه کنندگان به کاردرمانی در حیطه نورولوژی بزرگسال، افرادی هستند که سکته مغزی را تجربه کرده‌اند. بسیاری از کسانی که دچار سکته مغزی می‌شوند، ناتوانی‌های پایدار و طولانی مدتی دارند و دیگر به توانایی‌های قبل از سکته بر نمی‌گردند. اما با توانبخشی موثر می‌توان تا حد زیادی در بازیابی توانمندی‌ها پیشرفت داشت. این موضوع اهمیت کاردرمانی سکته مغزی را پررنگ‌تر می‌کند.

کاردرمانی در تلاش است که با توجه به شرایط بیمار و نقش‌هایی که در زندگی برعهده دارد، حداکثر استقلال را در فرد ایجاد کند تا بتواند زندگی معناداری داشته باشد.

برای آشنایی با سکته مغزی و نقش کاردرمانی سکته مغزی با ما همراه باشید.

سکته مغزی چیست؟

سکته مغزی یک اختلال عصبی حاد است که به دلیل مشکلات عروقی و به صورت ناگهانی اتفاق می‌افتد.

زنان بیشتر از مردان در معرض خطر سکته مغزی هستند و اغلب سکته شدیدتری را تجربه می‌کنند.

سکته مغزی به چند شکل اتفاق می‌افتد؟

سکته مغزی به 2 دسته کلی تقسیم می‌شود:

1. سکته مغزی ایسکمیک

وقتی رگ‌های خونی بسته می‌شوند و به مغز به درستی خون رسانی و اکسیژن رسانی نمی‌شود. در نتیجه این نوع سکته اتفاق می‌افتد. سکته مغزی ایسکمیک شیوع بیشتری نسبت به نوع بعدی، یعنی هموراژیک دارد.

2. سکته مغزی هموراژیک

وقتی رگ‌های خونی پاره شده و در مغز خون ریزی رخ دهد، این اتفاق موجب عدم اکسیژن رسانی به بخش هایی از مغز شده و سکته اتفاق می‌افتد.

چرا سکته مغزی اتفاق می‌افتد؟

سکته مغزی به دلایل مختلفی می‌تواند اتفاق بیفتد. اولین دسته از دلایل، عامل‌هایی هستند که قابل تغییر نیست و در واقع ما کنترلی بر آن‌ها نداریم:

دسته دوم علل رخ دادن سکته مغزی از اهمیت بیشتری برخوردارند. چون قابل کنترل و اصلاح هستند:

یکی از مسئولیت‌های کاردرمانی برای سکته مغزی پیشگیری از سکته مغزی با اصلاح عوامل قابل تغییر است.

آیا TIA نیز سکته محسوب می‌شود؟

TIA یا حمله ایسکمیک گذرا یک بیماری عروقی مغزی و حمله ناگهانی است که می‌تواند منجر به سکته کامل شود. این حمله کمتر از 24 ساعت طول می‌کشد و می‌تواند نشانه‌ی سکته کامل مغزی در آینده باشد.

کسانی که این حمله را تجربه می‌کنند به 3 دسته تقسیم خواهند شد:

1. کسانی که سکته کامل را تجربه خواهند کرد.

2. کسانی که فقط حمله ایسکمیک گذرا را تجربه می‌کنند.

3. کسانی که دیگر هیچ حمله‌ای را تجربه نخواهند کرد.

سکته مغزی چه علائمی دارد؟

سکته مغزی علائم و نقص‌های مختلفی را ایجاد می‌کند. این به شریان و منطقه مغزی که آسیب دیده بستگی دارد.

مشکل اصلی سکته مغزی، مشکلات حرکتی است. ضعف و فلج یکطرفه در بیماران مبتلا به سکته مغزی شایع است.

· اگر نیم‌کره چپ مغزی آسیب ببیند: فرد دچار سردرگمی، آفازی، دیسگرافی می‌شود. این نیم کره مسئول حرکات ماهرانه است و به طبع با توجه به شدت آسیب، این حرکات مختل می‌شوند.

· اگر نیم‌کره راست آسیب ببیند: فرد دچار کمبود توجه، غفلت یکطرفه، اختلال حافظه و اختلال عملکرد ادراکی-بینایی می‌شود.

از دیگر علائم این بیماری می‌توان به موارد زیر نیز اشاره کرد:

کاردرمانی سکته مغزی چگونه انجام می‌شود؟

کاردرمانی در سکته مغزی رویکردهای مختلفی را اتخاذ می‌کند. با توجه به درگیری بیمار و میزان از دست دادن توانایی‌ها رویکرد انتخاب می‌شود.

 آموزش پوزیشنینگ (وضعیت دهی)

بیمار پس از رد کردن سکته مغزی تا مدتی در حالت خوابیده قرار می‌گیرد. یکی از وظایف کاردرمانی بعد از سکته مغزی این است که بیمار را در پوزیشن نشستن قرار بدهد. پس از آموزش نشستن و توانایی حفظ تعادل، بیمار باید توانایی دراز کردن دست خود در آن حالت را بیاموزد.

مراحل بعد برخاستن، توانایی تحمل وزن و ایستادن و در قدم آخر راه رفتن است.

کاردرمانی سکته مغزی در خانه

بیمار مبتلا به سکته مغزی در اغلب موارد با کاهش استقلال در انجام فعالیت‌های روزمره روبرو است. کاردرمانی سکته مغزی در منزل با بررسی منزل فرد تطبیقات لازم را برای فرد تجویز می‌کند و محیطی امن و بدون خطر را برای فرد ایجاد می‌کند. به طور مثال:

1. نصب نرده در سرویس بهداشتی و حمام. برای جلوگیری از افتادن.

2. قرار دادن اشیا و لوازم ضروری در ارتفاع قابل دسترس.

3. استفاده از فرش‌های مناسب. برای جلوگیری از سر خوردن بیمار.

در اینجا می‌توانید درباره کاردرمانی در منزل بخوانید.

استفاده از تجهیزات و وسایل تطابقی

یکی از وسایلی که پس از اتمام دوره سکته مغزی برای بیمار قابل تجویز است، ویلچر است. ویلچر باید با شرایط فرد شخصی سازی شود. استفاده از بالابر. دسته‌های بلند برای گرفتن اشیا. ابزار نگهداری قاشق و چنگال و … را نیز می‌توان به بیمار توصیه کرد.

در کاردرمانی در بیماران سکته مغزی برای بیمارانی که دچار مشکلات تنفسی هستند، استفاده از دستگاه تنفس روی ویلچر اهمیت بالایی دارد.

آموزش‌های تکنیک حفظ انرژی

بیمار مبتلا به سکته مغزی به دلیل مدت زمانی که در بستر است انرژی لازم را برای انجام فعالیت ندارد. کاردرمانی در سکته مغزی با آموزش‌ تکنیک‌های حفظ انرژی به بیمار کمک می‌کند که کم کم توانایی خود را بازیابند.

  فعالیت درمانی

انجام فعالیت هدفمند و معنادار در کاردرمانی با اهداف مختلفی پیگیری می‌شود.

1. تمرینات ذهنی

یکی از مداخلات کاردرمانی برای ترغیب فرد به انجام فعالیت، استفاده از تمرینات ذهنی است. در این نوع تمرین بیمار باید تصور کند که در حال انجام فعالیت موردنظر است. این تصور کردن باعث می‌شود نوروپلاستیسیته مغز فعال شود و مسیرهای مغزی ترمیم شود.

2. تمرینات کاردرمانی سکته مغزی

تمرینات کششی و مقاومتی می‌تواند در بهبود موارد زیر کمک کننده باشد:

3. بهبود غفلت یکطرفه

در غفلت یکطرفه بیمار از سمت مخالف آسیب مغزی ناآگاه است و به آن توجه‌ای نمی‌کند. ارائه تمریناتی که فرد را به سمتی که دچار غفلت شده است متوجه کند. این کار باعث بهبودی فرد می‌شود. تمرینات کاردرمانی سکته مغزی بدین شکل انجام می‌شود که شیئی را که در سمت غفلت است نام می‌بریم و بدین شکل باعث می‌شود فرد به آن توجه کند.

4. تمرین‌های استفاده از اندام آسیب دیده

یکی از تکنیک‌های مورد استفاده در کاردرمانی مخصوصاً کاردرمانی دست سکته مغزی، مهار اندام سالم است. یعنی ترغیب فرد برای استفاده از اندام آسیب دیده است. فعالیت واگذار شده به فرد نباید پیچیده و مستلزم استفاده زیاد از اندام باشد.

تطابقات روانی اجتماعی

پس از سکته مغزی، افراد دچار شوک می‌شوند و از طرفی وابستگی که بعد از بیماری برای فرد ایجاد می‌شود باعث کاهش اعتماد به نفس، اضطراب، ناامیدی و افسردگی می‌شود. موارد زیر در کاردرمانی برای سکته مغزی می‌تواند به بهبود شرایط کمک‌کننده باشد:

کاردرمانی سکته مغزی از ابتدای سکته و یک تا سه سال بعد از آن نقش کلیدی در بهبودی فرد دارد. وقتی کاردرمانی در ابتدای سکته یعنی زمانی که فرد در بیمارستان بستری است، انجام شود، مثلاً وضعیت و پوزیشن بیمار رعایت شود، مراقبت‌های زخم بستر انجام بگیرد و … می‌توان از مشکلات بعدی تا میزان زیادی اجتناب کرد.

برای تعیین نوبت کاردرمانی سکته مغزی در کلینیک حامی و همچنین در منزل، با شماره های ما در تماس باشید.