تاخیر حرکتی در کودکان با چه علائمی روی می دهد؟

تأخیر حرکتی یکی از چندین مشکلی است که در کودکان روی می دهد. به این صورت که آن ها نمی توانند فعالیت و اقدامات متناسب با شرایط سنی خود را در زمان مناسب انجام دهند یا اینکه در مقابسه با هم سالان خود، تاخیر دارند. تاخیر حرکتی خود به دو نوع خفیف و شدید تقسیم بندی می شود. در ادامه با ما همراه باشید تا با این اختلال و علل و علائم آن بیشتر آشنا شوید.

انواع تاخیر حرکتی

کودکانی که دچار اختلال و تاخیر رشدی حرکتی هستند،اغلب به دو گروه تقسیم بندی می شوند.

علل بروز تاخیر رشدی و حرکتی در کودکان چیست؟

بعضی از کودکان بعداً به نقاط عطف حرکتی خود می رسند و مشکلی وجود ندارد. وقتی تأخیر حرکتی به دلیل یک مشکل پزشکی باشد، ممکن است مشکل مربوط به عضلات کودک و یا یک اختلال هماهنگی باشد. زمانی که مغز و دست ها در کار با هم مشکلی دارند اختلال هماهنگی روی می دهد که به این حالت دیس پراکسی گفته می شود.

محققان به طور دقیق نمی دانند که چه عواملی باعث بروز این مشکلات حرکتی می شود اما برخی از احتمالات عبارتند از:

• زایمان زودرس که می تواند باعث رشد کندتر عضلات شود.
• اختلالات ژنتیکی مانند سندرم داون
• اختلالات عصبی عضلانی شایع مانند بیماری دیستروفی عضلانی یا فلج مغزی
• مشکلات رشدی مانند اوتیسم
• کاهش قدرت انگشت و بازو
• تأخیرهای شناختی
• مشکلات بینایی

تاخیر حرکتی کودکان چه علائمی دارد؟

کودک با تأخیر حرکتی، ممکن است در روند تکامل حرکات و فعالیت ها دچار مشکل شود. در زیر لیستی از فعالیت های حرکتی و سنی که کودک معمولاً آن ها را انجام می دهد، آورده شده است:

• 4 ماهگی: دست ها را از مشت باز می کند. با انگشتان بازی می کند و انگشتان را به دهان می آورد. اسباب بازی را در دست گرفته و تکان می دهد و در اسباب بازی های آویزان تاب می خورد و بازی می کند.
• 6 ماهگی: جسمی را از یک دست به دست دیگر منتقل می کند و یک جسم کوچک را با استفاده از چهار انگشت به سمت خود می کشد (گرفتن راکینگ).
• 9 ماهگی: یک وسیله کوچک را با سه انگشت برمی دارد. با دست زدن شما همزمان دست می زند.
• 12 ماهگی: یک وسیله را درون یک وسیله دیگر می گذارد. دو وسیله را به هم می زند و با استفاده از انگشتان و انگشت شست یک وسیله را برمی دارد (چنگال گرفتن).
• 2 سالگی: چهار تا شش بلوک را در یک برج قرار می دهد و یا چهار تا شش بلوک را پشت سر هم قرار می دهد.
• 2 سال و نیم: آیا می تواند یک خط افقی یا عمودی ترسیم کند؟ آیا می تواند یک درب را برداشته یا پیچ کند؟ هشت بلوک را در یک برج قرار می دهد و برگه های یک کتاب را ورق می زند.
• 3 سالگی: آیا می تواند با کشیدن یک دایره از شما تقلید کند؟ 10 بلوک را در یک برج قرار می دهد و با قیچی کودک، کاغذ برش می زند.
• 4 سالگی: تصویری از شخص با شش قسمت و دکمه های بزرگ یا متوسط ​​می کشد.

تأخیر در گفتار گاهی می تواند نشانه تأخیر حرکتی باشد. زیرا در گفتار از حرکات دهان، لب ها و زبان استفاده می شود.

بسیاری از کودکان سالم هستند و حتی اگر این برنامه را رعایت نکنند، مهارت های حرکتی معمولی دارند. متخصص کاردرمانی می تواند عضلات و حرکات کودک را بررسی کند تا ببیند آیا مشکلی وجود دارد یا خیر. او همچنین در مورد این که کودک در خانه چه کاری انجام می دهد یا چه کاری انجام نمی دهد، سؤالاتی مطرح می کند.

تفاوت کودکان با تاخیر حرکتی و کودکان سی پی

عمده ترین تفاوت این دو اختلال در کودکان به شواهد و سوابق پزشکی بر می گردد. کودکانی که دچار فلج مغزی هستند، اغلب دارای آتروفی و لکه های مغزی هستند. همچنین حین تولد نیز مشکلات تنفسی داشته اند.

مشکلات حرکتی در این کودکان نسبت به شرایط تاخیر حرکتی، با شدت بیشتری روی می دهد و ماندگارتر نیز است.

احتمال بدفرمی های مفصلی  حرکتی برای کودکان مبتلا به سی پی بسیار بالا است اما برای کودکان با تاخیر حرکتی چنین نگرانی وجود ندارد.

تفاوت دیگری که میان این دو عارضه وجود دارد احتمال اختلالات شناختی و ذهنی است که در کودکان فلج مغزی بیشتر است.

چه موقع برای درمان اقدام کنیم؟

کودک را به همه جلسات معاینه ببرید تا کاردرمانگر بتواند مطمئن شود آیا کودک شما مهارت مناسب سنی را دارد یا خیر.

اگر کودک شما از یک زمانی به بعد قادر به انجام کارهایی که قبلاً به صورت معمول انجام می داد، نبود یا حرکات او سفت و ضعیف شده است، فوراً با یک مرکز کاردرمانی خوب تماس بگیرید.

تاخیر حرکتی چگونه تشخیص داده می شود؟

برای تشخیص تأخیر حرکتی، پزشک حرکت کودک را مشاهده می کند و بسته به سن کودک، از او می خواهد وسایل کوچک را دستکاری کند و وظایف عملکردی مناسب برای سن را انجام دهد.

پزشک همچنین عضلات کودک را بررسی می کند. اگر مشکلی را مشاهده نماید، آزمایشات دیگری را برای کودک انجام می دهد. این آزمایشات به شرایط کودکان بستگی دارد اما ممکن است شامل آزمایش تصویربرداری یا آزمایش خون برای بررسی اختلالات ژنتیکی، فلج مغزی یا مشکلات تیروئید باشد.

همچنین ممکن است کودک را به متخصصی ارجاع دهد که بتواند آزمایش های مختلف رشدی و حرکتی مختلفی را برای او انجام دهد.

آیا اختلال حرکتی کودک درمان می شود؟

برخی از تأخیرهای حرکتی با تمرین مهارت، به خودی خود برطرف می شوند. یک کودک ممکن است به سادگی فعالیت را دیرتر از سایر کودکان در سن خود انجام دهد. همچنین ممکن است پزشک برای ارزیابی و کمک به کودک در پرورش این مهارت ها، کاردرمانی یا گفتاردرمانی را توصیه کند.

اگر مشکل دیگری باعث تأخیر شود، پزشک احتمالاً کودک را به یک متخصص مغز و اعصاب کودکان ارجاع می دهد. روش درمان به علت تأخیر حرکتی کودک بستگی دارد. پس از شناسایی آن بهترین و قطعی ترین روش ها به کار گرفته می شوند.

کاردرمانی کودکان با تاخیر حرکتی

یکی از روش های درمان تاخیر حرکتی، کاردرمانی است. در طی فرآیند کاردرمانی، فرد متخصص بسته به شرایط کودک تمریناتی را برای او در نظر می گیرد که به صورت مدون و برنامه ریزی شده، باید انجام شود. در طول مدت کاردرمانی نیز ارزیابی ها توسط متخصصین انجام می شود تا بتوان هرچه سریع تر این مشکل را برطرف ساخت.

برای کودکانی که تاخیر حرکتی خفیف دارند، معمولا 10 الی 15 جلسه کاردرمانی کفایت می کند تا کودک بتواند به شرایط نرمال بازگردد.

شاید کودکان با تاخیر حرکتی خفیف بتوانند بدون کاردرمانی و در طولانی مدت، درمان شوند اما برای کودکانی که دچار تاخیر حرکتی شدید هستند، مراجعه به یک مرکز توانبخشی خوب برای کاردرمانی الزامی است. در غیر این صورت ممکن است عوارضی مانند کند بودن در انجام مهارت های مختلف، اشتباه انجام دادن بسیاری از اقدامات، کلامزی و … روی دهد.

چگونه از بروز تاخیر حرکتی جلوگیری کنیم؟

همانطور که اشاره کردیم تأخیر حرکتی دلایل زیادی دارد. بنابراین پیشگیری از آن ها دشوار است. دادن فرصت هایی برای تمرین مهارت های حرکتی به کودک بسیار مفید است. کودکان را تشویق کنید که مهارت های حرکتی را در سن مناسب تجربه کنند. به کودکان فرصت های زیادی برای بازی، استفاده از وسایل و تجربه مهارت های جدید دهید.

https://intermountainhealthcare.org/services/pediatrics/services/rehabilitation/services/fine-motor-delay/