در دنیای پیچیده و چند وجهی لکنت، به ابزاری نیاز داریم تا لکنت را کمّی کنیم و به شدت وقوع آن عددی اختصاص دهیم. ما گفتاردرمانگران این کار را به وسیله جدولی به نام فرم SR انجام میدهیم. آشنایی با برگه SR لکنت و تنظیم نمره لکنت برای هرکسی که در مسیر درمان این اختلال گفتاری قرار دارد، لازم است. در ادامه روش نمره دهی لکنت را توضیح میدهیم.
چرا از فرم SR استفاده میکنیم؟
در اکثر روش های درمانی لکنت (FRP، لیدکامب، کمپرداون، وستمید و…) مقیاس مشخصی برای تعریف شدت لکنت استفاده میشود. این مقیاس مشخص، با استفاده از فرم SR(severity rating) نمره دهی میشود.
- اندازهگیری دقیق و منظم نمره لکنت برای مقایسه پیشرفت درمان لازم است.
- همچنین باعث ایجاد یک زبان مشترک بین درمانگر و مراجع میشود تا بتوانیم شدت لکنت را بهصورت دقیق بررسی کنیم.
- با بررسی کمّی لکنت، میتوانیم عوامل موثر بر افزایش یا کاهش لکنت را پیدا کنیم و به دنبال آن تغییرات موثری در محیط ایجاد کنیم.
- مشاهده دقیق افت و خیز نمره لکنت، به ما کمک میکند تا از مناسب بودن یا نبودن برنامه درمانی خود مطمئن شویم و درصورت لزوم تغییراتی در آن اعمال کنیم.
توجه کنید که برگه SR لکنت…
- فقط برای اندازهگیری شدت لکنت استفاده میشود. برای اندازهگیری احساسهای مربوط به لکنت مانند احساس اضطراب، ترس و… مقیاسهای دیگری وجود دارد و نباید با فرم SR اشتباه گرفت.
- صرفاً مربوط به بیشترین و کمترین لکنتی که یک فرد در طول زندگی اش تجربه میکند نیست. بلکه بالاترین نمره لکنت (نمره 10)، بیشترین شدتی است که در میان افراد دارای لکنت میتوان تصور کرد. همچنین پایینترین نمره لکنت (یعنی 0) یعنی عدم وجود لکنت.
- در آپدیت های قبلی فرم اس آر، این نمره دهی بین عدد 0 تا 9 انجام میشد. اما اکنون در به روز ترین فرم ها، نمره دهی از 0 تا 10 انجام میشود. بالاترین شدت لکنت عدد 10 و چنانچه لکنتی وجود نداشته باشد، نمره لکنت صفر خواهد بود.
استفاده از فرم SR
در جلسات گفتاردرمانی، مراجعه کننده در جلسهی اول پس از ارزیابی و طرحریزی درمان توسط گفتار درمانگر، چگونگی استفاده از برگه sr لکنت را میآموزد.
مراجعه کننده در طول دوره درمان لکنت میتواند شدت لکنت خود را با شیوههای مختلف گزارش دهد. برای مثال نمرهدهی شدت لکنت برای دوره زمانی خاص، موقعیت خاص، یا برای یک تمرین خاص استفاده میشود.
معمولاً بیشتر مراجعین یک نمره را به طور میانگین برای کل روز در نظر میگیرند.
و یا برای یک روز، اگر موقعیت خاصی رخ داد و نمره لکنت خیلی متفاوت با میانگین روز بود، یک نمره برای میانگین روز و یک نمره برای آن موقعیت خاص را گزارش میکند. یعنی دو نمره برای یک روز تعیین میشود.
دانلود فرم SR
نمره لکنت را هم میتوان در برگه پرینت شده ی SR علامت گذاری کرد و هر جلسه آن را به همراه آورد. و یا میتوان برای اشتراک گذاری آن با درمانگر از روش های الکترونیکی استفاده کرد مانند Google docs، Drop box ، تلگرام و…
در زیر، فایل PDF برگه اس آر را جهت دانلود برایتان قرار دادهایم:
چگونه شدت لکنت را اندازه گیری کنیم؟
برای اندازه گیری شدت لکنت و تکمیل کردن فرم sr لازم است به 3 مورد توجه کنید:
- تعداد دفعات وقوع لکنت
- نوع لکنت (تکرار، کشیده گویی، قفل)
- وجود یا عدم وجود رفتار های ثانویه
در ادامه مطلب به طور مختصر درمورد هر نمره توضیحاتی داده ایم:
- نمره 0 : هیچ لکنتی وجود ندارد. فرد کاملاً روان صحبت میکند.
- نمره1و2و3: لکنت بسیار خفیف یا خفیف است. دفعات لکنت خیلی کم است و انتقال پیام به سادگی اتفاق می افتد. غالباً لکنت موجب دشواری در بیان منظور فرد نمیشود.
- نمره 4و5 و 6: لکنت متوسط و دفعات لکنت بیشتراست. کودک یا بزرگسال با تلاش صحبت می کند. اطرافیان حتما متوجه لکنت فرد می شوند.
- نمره 7و8: لکنت شدید است. علایم لکنت اغلب مواقع رخ می دهد. تلاش و تقلای بیشتری برای صحبت کردن نیاز است. ممکن است رفتار ثانویه هم وجود داشته باشد.
- نمره 9 و10: لکنت بسیار شدید است. علایم لکنت اغلب رخ می دهند. فرد نمیتواند به راحتی صحبت کند و منظور خود را برساند. گاهی از ادامه صحبت منصرف شده و از صحبت کردن خودداری میکند. رفتارهای ثانویه معمولا دیده می شود.
پس از اینکه به لکنت نمره درستی دادیم، باید آن را در ستون همان روز علامت بزنید. برگه SR چندین جدول دارد که هرکدام برای یک هفته می باشد. هر جدول نیز 7 ستون دارد که هر ستون برای یک روز می باشد. پس از نمره دهی طی یک یا چند هفته، علامت نمره ها را به هم وصل می کنیم تا نموداری شکل بگیرد. درمانگر از این نمودار برای بررسی روند درمان استفاده می کند.
اگر در مورد فرم sr و اندازهگیری شدت لکنت سؤالی دارید، میتوانید هم اکنون برای مشاوره با گفتار درمانگران متخصص لکنت نوبت بگیرید. با شماره های کلینیک در تماس باشید.
0 دیدگاه