هر کودکی با سرعت منحصر به فرد خود به نقاط عطف رشد حرکتی، عاطفی اجتماعی، شناختی و زبانی میرسد. با این حال، اگر نقاط عطف رشد کودک به طور قابل توجهی عقبتر از میانگین سایر بچهها باشد، این موضوع ممکن است نشانهای از تاخیر در رشد کودک باشد. فلج مغزی یکی از علل شایع تاخیر رشد در کودکان است. این مقاله به مبحث اهمیت تاخیر در رشد کودک میپردازد.
تاخیر رشد در کودکان مبتلا به فلج مغزی
کودکان مبتلا به فلج مغزی به احتمال زیاد دارای تاخیر در رشد هستند زیرا در حین تولد یا بلافاصله پس از آن دچار آسیب مغزی شدهاند. معمولاً وقتی کودک در یک دوره معقول به نقاط عطف رشدی خود نمیرسد و والدین متوجه تاخیر در رشد کودک میشوند، این موضوع منجر به ارزیابی و تشخیص فلج مغزی می شود.
برای والدین، ضروری است که بدانند نقاط عطف معمولی چیست. آنها باید چارچوبهای زمانی معقول را برای دستیابی کودک به مهارتهای مهم رشدی بدانند و آماده باشند تا در صورت تاخیر مداوم، به پزشک اطفال مراجعه کنند.
بهتر است بخوانید:
نقاط عطف رشد کودک به چه معناست؟
نقاط عطف حرکتی و تاخیر در رشد حرکتی کودک فلج مغزی
فلج مغزی به طور عمده بر عضلات و حرکات تاثیر می گذارد؛ بنابراین تاخیر در رشد حرکتی کودک اغلب اولین علامتی است که خانوادهها را نگران میکند و منجر به تشخیص سی پی می شود.
نقاط عطف حرکتی تا چهار ماهگی
در این سن بیشتر نوزادان میتوانند:
- بدون حمایت سرشان را بالا ببرند.
- بدون کمک از جلو به عقب بغلتند.
- اسباببازی را نگه دارند و تکان دهند.
- و دست را به سمت دهان ببرند.
نقاط عطف حرکتی در شش ماهگی
علائمی که عدم حضور آنها تا شش ماهگی نشاندهندهی تاخیر در رشد حرکتی نوزاد است، شامل موارد زیر است:
- نوزادان شروع به غلتیدن در هر دو جهت می کنند.
- بدون کمک در حالت نشسته می مانند.
- می ایستند.
- روی پاهای خود می پرند.
- شروع به تکان دادن خود به جلو و عقب می کنند.
نقاط عطف حرکتی نوزاد در نه ماهگی
- نوزادان با حمایت چیزی که به آن میچسبند، بلند میشوند
- بدون کمک مینشینند و میخزند.
نقطه عطف حرکتی و تاخیر رشد کودک یک ساله
در یک سالگی اکثر کودکان میتوانند خود را بالا بکشند تا بایستند و سپس با حمایت راه بروند.
نقطه عطف حرکتی در هجده ماهگی
کودک هجده ماهه باید بتواند:
- بدون کمک راه برود
- به درآوردن لباس کمک کند
- از فنجان استفاده کند
- و از ظرف غذا بخورد.
برای اطلاعات بیشتر درمورد تاخیر حرکتی، خواندن این مطلب را توصیه میکنیم:
کاردرمانی تاخیر حرکتی
نقاط عطف شناختی و تاخیر رشد شناختی کودک سی پی
همه کودکان مبتلا به فلج مغزی لزوماً دارای اختلالات شناختی نیستند. نقاط عطف شناختی ممکن است برای این کودکان به موقع باشد، در حالی که سایر نقاط عطف، مانند نقاط عطف حرکتی، با تأخیر مواجه شوند.
نقاط عطف شناختی در نوزاد دو ماهه
- باید به صورت افراد واکنش نشان دهند.
- باید بتوانند حرکات را با چشم دنبال کنند.
- آنها همچنین از فعالیتها و هیاهو خسته می شوند.
نقاط عطف شناختی نوزاد چهار ماهه
- نوزادان چهار ماهه به محبت افراد پاسخ میدهند و به اسباب بازی دلخواهشان میرسند.
- آنها چهره افراد را تماشا می کنند و احساسات خود را نشان می دهند.
- آنها افراد آشنا را میشناسند.
بیشتر بخوانید: مشکلات شناختی در کودکان فلج مغزی
نقاط عطف شناختی نوزاد شش ماهه
- تا شش ماهگی کودک باید بتواند چیزهای نزدیک خود را مشاهده کند.
- اشیاء را به دهان ببرد.
- نسبت به اشیایی که نمیتواند به آنها دسترسی پیدا کند ابراز کنجکاوی کند.
نقاط عطف شناختی نوزاد نه ماهه
- تا نه ماهگی، نوزادان میتوانند بازی دالی موشه را انجام دهند
- آنها شروع به جستجوی وسایل مخفی شده میکنند.
- اشیاء را در دهان خود می گذارند.
نقاط عطف شناختی کودک یک ساله
تا یک سالگی، کودک شروع میکند به:
- کاوش در اشیا با جزئیات بیشتر
- کپی کردن حرکات افراد
- استفاده از اشیاء برای اهداف مورد نظر خود
- اشاره به اشیا
- پیروی از دستورالعملهای مستقیم
نقاط عطف شناختی کودک در هجده ماهگی
- در این سن کودک باید بفهمد که بیشتر اشیاء چه هستند
- باید بتواند بدون کمک خط خطی کند
- و بتواند دستورات کلامی را بدون هیچ اشاره و کمک اضافهای دنبال کند.
نقاط عطف عاطفی اجتماعی و تاخیر رشد در کودکان فلج مغزی
ارزیابی نقاط عطف عاطفی و اجتماعی همیشه آسان نیست، اما تأخیر در آنها میتواند نشاندهنده ابتلای کودک به فلج مغزی یا اختلال رشدی دیگری باشد.
- نوزاد 2 ماهه باید بتواند به مردم لبخند بزند و از تکنیک های ساده خود آرام سازی استفاده کند.
- در سه ماهگی، نوزادان بیشتر لبخند میزنند و با مردم بازی می کنند. وقتی بازی متوقف می شود ناراحت می شوند و آن را در حالات چهره نشان میدهند. آنها همچنین از حالات چهره افراد تقلید می کنند.
- نوزادان شش ماهه شروع به شناخت افراد و پاسخ به احساسات دیگران می کنند.
- در نه ماهگی، کودک ممکن است شروع به ترس از غریبه ها کند یا به افرادی که میشناسد بچسبد. آنها همچنین شروع میکنند به ترجیح دادن اسباب بازیهای مورد علاقه خود نسبت به سایر اسباب بازیها.
- تا یک سالگی، کودک باید افراد مورد علاقه خود را داشته باشد؛ در موقعیت های خاص ترس از خود نشان دهد؛ از رفتن مادر یا پدر ناراحت شود و کارهایی را برای جلب توجه انجام دهد.
- در هجده ماهگی، کودکان با رفتارهایی دیگران را در بازی با خود درگیر میکنند. مثلاً اسباب بازیهای خود را به اشتراک میگذارند، ابراز محبت میکنند، از خود عصبانیت نشان میدهند، بازیهای وانمودی را با اشیاء شروع میکنند و در محیط کاوش و جستجو میکنند.
بیشتر بخوانید: فلج مغزی در کودک یک ساله، دو ساله و سه ساله
نقاط عطف زبان و ارتباطات و تاخیر در رشد کودکان فلج مغزی
تأخیر در رشد گفتار و زبان در کودک مبتلا به فلج مغزی غیر معمول نیست. این تأخیر در رشد زبان میتواند به دلیل تأخیرهای شناختی یا اختلالات فیزیکی در عضلات کنترل کننده گفتار باشد. همچنین کودکان مبتلا به فلج مغزی ممکن است دارای نقایصی فیزیکی باشند که باعث مشکلات بینایی و شنوایی میشود، و این نقایص بر رشد گفتار و زبان در آنها اثر بگذارد.
- تا دو ماهگی، کودک باید صداسازی داشته باشد و صداهایی مثل صدای قرقره کردن و… تولید کند و همچنین به سمت صداها بچرخد.
- در چهار ماهگی، نوزادان صداهایی مثل بَ بَ دَ دَ تولید میکنند و سعی میکنند صداهای بزرگسالان را کپی کنند. آنها وقتی نیازهای متفاوتی دارند صدای گریهشان متفاوت است.
- در شش ماهگی، نوزادان به صدای دیگران، با صدا پاسخ میدهند؛ به نام خود واکنش نشان می دهند و از صداها برای بیان احساسات استفاده میکنند.
- در نه ماهگی کودک باید کلمه «نَه» را بفهمد و کلمات ساده ای مانند “مامان” یا “بابا” بگوید.
- تا یک سالگی، نوزادان میتوانند به درخواستهای ساده پاسخ دهند و حرکاتی مانند دست تکان دادن برای احوالپرسی به کسی انجام دهند. آنها سعی میکنند از کلماتی که بزرگسالان می گویند کپی کنند و در حین انجام این کار لحن خود را تغییر دهند.
- در هجده ماهگی، اکثر کودکان می توانند چندین کلمه ساده مختلف را بیان کنند.
مطلب مفیدی برای مطالعه: راهنمای کامل مراقبت از کودکان فلج مغزی
ارزیابی تاخیرهای رشدی
برای بسیاری از والدین کودکان فلج مغزی، ارزیابی این تاخیرها است که منجر به تشخیص این بیماری می شود.
اگر در رشد کودک خود تاخیری مشاهده کردید، با پزشک اطفال صحبت کنید و در نظر داشته باشید که متخصصان مربوطه کودک را ارزیابی کنند. برخی از کودکان تاخیرهای اندکی دارند و این تاخیرها بعدا برطرف میشود. اما اگر تأخیرها ادامه یابد احتمالاً ماجرای دیگری در جریان است و نیاز به پیگیری جدیتر دارد.
ارزیابی رشد گفتار و زبان
برای ارزیابی دقیق رشد گفتار و زبان، متخصص اطفال کودک شما را به گفتاردرمانی ارجاع میدهد.
گفتاردرمانگر کودک را طی انجام فعالیتهای ساده مشاهده میکند و از والدین اطلاعات تکمیلی را میگیرد و درنهایت درصورت وجود تاخیر والدین را از آن آگاه میکند و برنامه درمانی میچیند.
ارزیابی رشد حرکتی
با مراجعه به کاردرمانی و معاینه حرکتی کودک توسط کاردرمانگر تاخیر رشد حرکتی کودک کشف میشود.
جبران تاخیر در رشد کودک
تأخیر در رشد کودک اغلب مشخصه فلج مغزی است، اما دریافت مداخلات درمانی میتواند به کودک شما کمک کند تا بسته به میزان آسیب کودک، رشد بهبود یافته، تاخیرهای رشدی جبران شود و کودک با سایر کودکان همگام شود. برای بهبود علائم و کمک به درمان فلج مغزی فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و روانشناس میتواند به کودک شما در این مسیر کمک کنند.
والدین عزیز توجه کنید که هرچه زودتر تاخیر رشدی را تشخیص داده و درمان ها و مداخلات را انجام دهید، نتایج بهتری خواهید دید.
نویسنده:
محدثه کوزه گر خاکی – آسیب شناس گفتار، زبان و بلع
منابع:
Cerebralpalsyguidance.com
0 دیدگاه