حتما تا به حال چندین بار نام مراکز توانبخشی مختلف به گوشتان خورده است اما می دانید که این مراکز چه خدماتی را ارائه می دهند؟ برای چه مشکلاتی باید به آن ها مراجعه کرد؟ چگونه می توانند به رفع مشکلات ما کمک کنند؟ توانبخشی یا بازتوانی شاخه ای از علوم پزشکی است که به افرادی که در اثر حوادث و آسیب های فیزیکی و روانی برخی از عملکردهای خود را از دست داده اند، کمک می کند تا بتوانند مجددا توانایی های خود را بدست آورند. اما انتخاب چنین مراکزی ممکن است کمی دشوار باشد و ندانیم که چگونه باید انتخاب کرد تا احتمال موفقیت روند درمان به بیشترین حد ممکن برسد. از همین رو می خواهیم در ادامه به نکاتی بپردازیم که می تواند در این زمینه کمک کننده باشد.
مراکز توانبخشی به چه مراکزی گفته می شود؟
توانبخشی در لغت به معنای بازتوانی است اما مفهوم علمی آن را می توان به این صورت بیان کرد:
“برگرداندن توانایی های یک فرد به نحوی که بتواند به استقلال برسد و یا با وجود ناتوانی تطابقاتی را انجام دهد که حداکثر استقلال در کارهای روزمره را داشته باشد”
در توانبخشی از هیچ داروی شیمیایی استفاده نمی شود و در واقع توانبخشی درمان غیر دارویی است و تنها روش های فیزیکی، دستی، مشاوره ای و آموزشی مختلف به کار گرفته می شوند. از همین رو ممکن است بهبودی با سرعت کمتری حاصل شود.
در مراکز توانبخشی روش های درمانی مختلفی استفاده می شود که بسته به شرایط سنی مراجعین و نوع مشکل آن ها متفاوت است.
برای چه مشکلات و مسائلی می توان به مراکز توانبخشی مراجعه نمود؟
مشکلاتی که برای درمان آن ها می توان به مراکز توانبخشی مراجعه نمود ممکن است ریشه روانی (برای مثال مشکلات شناختی یا روانشناختی) یا فیزیکی (برای مثال اختلالات جسمی) داشته باشند. اگر بخواهیم به صورت جزئی برخی از مشکلات را بیان کنیم، می توانیم به لیست زیر اشاره نماییم.
- اختلالات گفتاری مثل نقص در صحبت کردن
- ناتوانی در برقراری ارتباط با دیگران
- اختلالات جسمی – حرکتی مثل تاخیر حرکتی تکاملی و فلج مغزی
- مشکلات شناختی مثل اختلالات حافظه، توجه و تمرکز
- ضعف تصمیم گیری و اعتماد به نفس
بطور کلی بیماری های اعصاب و روان، بیماری های مغز و اعصاب و بیماری های ارتوپدی طیف وسیعی از اختلالاتی را تشکیل می دهند که نیاز به مداخلات توانبخشی دارند.
این موارد تنها بخش کوچک و متداولی از چندین مشکلی است که به دست توانبخشان قابل بهبود است و برای آشنایی بیشتر شما با دلایل مراجعه به این مراکز بیان شد.
یک مرکز توانبخشی خوب چگونه به مراجعین کمک می کند؟
روش هایی که در مرکز توانبخشی به کار گرفته می شوند بسیار کاربردی است که متناسب با شرایط هر فرد، آغاز می گردد. قبل از انتخاب روش درمانی مناسب لازم است که توانبخش اطلاعاتی کلی در مورد مراجعین خود به دست آورند.
در این راستا لازم است که در مورد مهارت های حرکتی، پردازشی، اجتماعی و … هر شخص اطلاعات لازم را کسب نمایند. به این منظور توانبخش می تواند از خود فرد یا همراهانش سوالاتی بپرسد، یا شرایطی را فراهم کند که بتواند توانایی فرد را در انجام کارهای روزمره و برقراری ارتباط با محیط مشاهده کند و یا با استفاده از تست ها و ابزارهای مختلف عملکرد فرد را بسنجد.
اقدام دیگری که توسط توانبخش ها انجام می شود، اطلاع از میزان مهارت های شناختی افراد است که با استفاده از آزمون های شناختی و یا مشاهده عملکرد فرد انجام می گیرد. همچنین برای اطمینان از میزان سلامت اندام های بدن نیز از فعالیت های جسمی و فیزیکی استفاده می گردد.
تشخیص استعداد و توانایی های مراجعین به ویژه کودکان یکی از اقدامات مهمی است که در این مراکز انجام می شود تا شخص بتواند با قابلیت های خود آشنا شود و آن ها را در مسیر مثبتی بپروراند.
در راستای تمامی موارد فوق نباید از اهمیت همراهی و نقش خانواده ها غافل شد. از همین رو لازم است جلساتی با آن ها تشکیل داده شود تا در مورد مشکلات، نحوه درمان آن ها، کمکی که خانواده باید انجام دهد، میزان پیشرفت و مواردی از این قبیل صحبت شود.
برای رسیدن به نتیجه ای مطلوب پس از درمان مراجعین لازم است برخی اقدامات توسط مراکز توانبخشی به کار گرفته شود که هر یک در شرایط مخصوص به خود کاربرد دارد. این روش ها و رشته ها عبارتند از:
- گفتاردرمانی
- کاردرمانی
- بازی درمانی
- بینایی سنجی
- شنوایی شناسی
- فیزیوتراپی
- مشاوره و روانشناسی
- مددکاری اجتماعی
- مدیریت توانبخشی
گفتاردرمانی
گفتاردرمانی همانطور که از نامش پیداست به بررسی و درمان اختلالات گفتار و زبان و بلع پرداخته و مشکلات این حیطه ها را برطرف می کند. از همین رو برای تشخیص ریشه مشکلات فوق و رفع آن ها می توانید به مراکز گفتار درمانی مراجعه نمایید.
کاردرمانی
کاردرمانی یکی از رشته های علوم توانبخشی است و شامل استفاده از مجموعه ای از فعالیت های درمانی است که با هدف بهبود اختلالات روانی، عملکردی، حرکتی، یادگیری و رشدی انجام می شود که منجر به استقلال و حفظ سلامت افراد می گردد. از جمله اهداف و فعالیت های درمانی که در طی مداخلات کاردرمانی انجام می گیرد می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- تقویت مهارت های درکی، حرکتی و عملکرد یکپارچگی حسی
- آموزش و تسهیل مهارت های روزمره زندگی مثل مهارت های مراقبت از خود، شغل، آموزش، بازی و …
- به کارگیری ابزار و وسایل کاربردی برای تسهیل عملکرد در کارهای روزمره زندگی به همراه آموزش چگونگی استفاده از آن ها برای مثال اسپلینت، ویلچر ، واکر، وسایل آشپزخانه تطابق یافته و …
- تسهیل بازی و توانایی سپری کردن اوقات فراغت
- انجام تمرینات فیزیکی برای ارزیابی دامنه حرکتی و قدرت عضلانی و تقویت آن در صورت نیاز
- تقویت عملکرد دست در کودکان و بزرگسالان
- تقویت مهارت های شناختی به منظور تسهیل عملکرد در فعالیت های روزمره زندگی
- بهبود وضعیت حرکت اندام های مختلف بدن که در اثر حوادث فیزیکی و روانی مختلف، فشارهای عصبی، اختلالات مادرزادی و … دچار مشکل شده اند.
کاردرمانی خود به دو نوع کاردرمانی ذهنی و جسمی تقسیم می شود.
کاردرمانی ذهنی برای تسهیل یادگیری و ارتقا مهارت های شناختی و ذهنی و کاردرمانی جسمی برای تقویت جنبه های فیزیکی بدن مثل قدرت عضلانی، دامنه حرکتی، راه رفتن، عملکرد دست و … توصیه می گردد.
بازی درمانی
این روش برای کودکان بسیار کاربرد دارد. استعدادها و توانایی های هر فرد در سنین کودکی او باید شناسایی شود تا به خوبی بتوان آن ها را پروراند و رشد کرد. بازی ها همواره در کنار جنبه سرگرمی که دارند، جنبه آموزشی هم دارند.
بازی های مختلف به کودک کمک می کند تا علایق خود را بیشتر و بهتر بشناسد و تلاش کند که آن ها را تقویت نماید. بنابراین می تواند پیشرفت مثبتی را نیز تجربه کند.
خدماتی که در مرکز توانبخشی حامی ارائه می شود
معرفی خدمات و بخش های مختلف مرکز توانبخشی حامی توسط جناب آقای خاوری
کلینیک حامی به عنوان یکی از بهترین کلینیک های توانبخشی در تهران است که با در بر داشتن کادری مجرب از بهترین درمانگران و تجهیزات به روز در زمینه مربوطه مشغول به فعالیت است. هدف این مرکز ارائه انواع خدمات و حفظ استقلال کودکان است تا بتوانند رشد کنند و در کارهای روزمره خود عملکرد بهتری داشته باشند.
اگر چه مداخلات توانبخشی برای تمامی طیف های سنی اعم از بزرگسالان و کودکان با ناتوانی قابل اجراست اما تمرکز کلینیک توانبخشی حامی بر روی اختلالات کودکان است. بنابراین در صورت نیاز شما عزیزان می توانید به همراه کودکانتان به این مرکز مراجعه نمایید.
برخی از خدماتی که توسط گروه حامی ارائه می شود عبارتند از:
- کاردرمانی جسمی – حرکتی کودکان
- کاردرمانی ذهنی و شناختی
- گفتاردرمانی
- روانشناسی و مشاوره آموزشی کوکان
- بازی درمانی
- توانبخشی بینایی
- intensive therapy
- ارزیابی و درمان اختلال یادگیری
- معاینه و ارزیابی رشد روانی حرکتی کودکان
- تهیه و تجویز وسایل کمکی حرکت مانند ارتزها
- و …
پس از مراجعه به مرکز حامی، شرایط کودک شما توسط متخصصین و کارشناسان مربوطه بررسی شده و پس از تشخیص، روش درمان مناسب و اقدامات لازم آغاز می گردد.
بنده مشکل تعریق کف دست و پا دارم و با دارو و محلول هم درست نشد،گفتن یه دستگاهی هست که استفاده از اون مشکل رو حل میکنه اما روی بعضی افراد تاثیری نداره،برای همین دکتر به من گفت که مراکز توابخشی این دستگاه رو دارن که میتونی امتحان کنی اگه تاثیر داشت خودت بخری دستگاه رو،میشه بفرمایید این دستگاه رو کجاها دارن؟
سلام. این دستگاه در مراکز توانبخشی و حتی فیزیوتراپی هم نیست. شما برای حل مشکلتون میتونید به متخصصین درد مراجعه کنید. حتی برخی جراحان مغز و اعصاب هم شاید بتونن کمکتون کنن.
گفتار درمانی تو یک جلسه انجام میشه ؟
گفتاردرمانی یک جلسه ای فقط حکم ارزیابی و مشاوره داره